تاریخ انتشار
پنجشنبه ۱ دی ۱۴۰۱ ساعت ۱۸:۳۵
کد مطلب : ۴۵۵۹۹۷
محسن هاشمی‌رفسنجانی:
نباید به بهانه مبارزه با استکبار، زندگی غیرقابل تحملی برای مردم خود ایجاد کنیم / آقای رییسی و سایر مسئولان اجرایی و نمایندگان مجلس وضعیت را بهتر نمی کنند، بدتر نکنند / اگر صندوق‌های رای رونق داشت، قطعا خیابان‌ها جای کسب و کار و نشاط و همبستگی ملت بود نه جای اعتراض و درگیری
۱
کبنا ؛محسن هاشمی_ رئیس شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی ایران_ در گفتگو با روزنامه سازندگی می‌گوید که یکی از دلایل بن بست موجود این است که عده‌ای نمی‌گذارند حرکت‌های اصلاحی درون سیستمی آغاز شود و به نتیجه برسد. او باید یادآوری این که عده‌ای با شعار‌های ضد استبدادی و ضد استعماری فرمان کشور را به دست گرفته‌اند تأکید می‌کند که همین افراد خودشان دچار افراط شده‌اند. محسن هاشمی معتقد است به نظر می‌آید نظام سیاسی به دنبال جمع کردن ماجرای اعتراضات است و نه حل مسأله.
متن گفت و گو با محسن هاشمی رئیس شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی ایران در پی می‌آید:
****
اخیراً آقای رئیسی و برخی از مسئولان از پیشرفت کشور در این سال‌ها سخن گفته‌اند. شما هم چند روز پیش به جمله‌ای از ایشان اشاره کردید که گفته بود قطار پیشرفت کشور در حال حرکت است و دشمن می‌خواهد این قطار را متوقف کند. خب شما برداشتی از این نگاه به توسعه دارید؟
محسن هاشمی: باید اعتراف کنم که نه تنها برای من، بلکه برای بسیاری از نخبگان وحتی مردم عادی، فهمیدن این سخنان دشوار است...
**چرا؟ بالاخره دولت معتقد است که کشور در مسیر پیشرفت و توسعه است...
محسن هاشمی: آقایان باید توضیح بدهند که منظورشان از پیشرفت در چه حوزه‌هایی است. شاخص‌های رشد اقتصادی، نرخ تورم، افزایش قدرت خرید، درآمد سرانه، نرخ بیکاری، صادرات، نرخ سرمایه‌گذاری داخلی وخارجی، شدت انرژی، شاخص بورس، توان استخراج نفت وگاز از مخازن مشترک و.... است. خب در کدام یک از این شاخص‌ها، نه در مقایسه با دوران سازندگی و اصلاحات، بلکه در مقایسه با چند سال قبل یعنی سال‌های ۹۴ تا ۹۶ هم مثبت بوده‌ایم؟ اکثر این شاخص‌ها طی دهه گذشته صفر یا منفی بوده است.
ممکن است منظورشان از پیشرفت در حوزه‌های دیگری مانند سیاست باشد...
محسن هاشمی: در سیاست داخلی که وضع بدتر است. شاخص توسعه و پیشرفت در سیاست، میزان مشارکت مردم در انتخابات، میزان تنوع سلایق و نظرات در حوزه رسمی، میزان آزادی بیان ورسانه‌ها، تعداد زندانیان سیاسی، مجوز دادن به احزاب و... است که وضعیت روشن است و می‌بینید. مهمترین آن هم عدم شرکت اکثریت مطلق جامعه در انتخابات ۱۴۰۰ بود که آقای رئیسی به عنوان رئیس جمهور معرفی شدند. در حوزه گسترش فقر وحاشیه نشینی، بزهکاری، آسیب‌های اجتماعی، شکاف‌های قومی و مذهبی، کاهش شدید سرمایه اجتماعی بخصوص اعتماد عمومی و‌امید به بهبود در آینده که در نظرسنجی‌های رسمی هم منعکس شده است، نشانه هشدار است نه پیشرفت، اعتراضات ماه‌های اخیر هم عمدتاً ماهیت اجتماعی داشت ونه مانند اعتراضات سال ۸۸ سیاسی ونه۹۶و ۹۸ اقتصادی.
در حوزه دیپلماسی هم که دولت نتوانست برجام را احیا کند...
محسن هاشمی: بله. در سیاست خارجی نه تنها برجام احیا نشد، تصویب دو قطعنامه کمیسیون حقوق بشر و اخراج ایران از کمیسیون زن که در تاریخ سازمان ملل بی‌سابقه است در کنار تحریم‌های روزافزون غیرهسته‌ای و موج احضار سفرای ایران و اقدامات اخیر چین متحد راهبردی ما وضعیت را نشان می‌دهد. اخیراً هم که دولت رسما خواستار بازگشت به پیش‌نویس وین، یعنی وضعیت دوسال قبل شده که نشانه پیشرفت نیست. حتی در حوزه دفاعی و انرژی هسته‌ای هم بدلیل تحریم‌های ظالمانه و کارشکنی‌ها و حملات سایبری و تروریستی، آسیب‌ها واخلال‌هایی در روند پیشرفت دولت‌های گذشته ایجاد شده است.
آقای رئیسی حضور مردم را به عنوان یک قدرت نام برده است. به نظر شما الان دولت از این قدرت بهره‌مند است؟
محسن هاشمی: بنده هم این سخنان را شنیده‌ام. بخصوص تأکیدی که بر حضور مردم بعنوان مهمترین مؤلفه قدرت دارند اما این انباشت نارضایتی‌ها که علائم وگستردگی آن از انتخابات ریاست جمهوری به چشم آمد و اکنون در خیابان و فضای مجازی می‌بینیم قابل انکار نیست. به نظرم این موضوع در نظرسنجی‌های رسمی هم منعکس شده است.
شما معتقد هستید که دشمن می‌خواهد قطار پیشرفت کشور را متوقف کند؟
محسن هاشمی: بالاخره دشمنان همیشه علیه کشور ما، ئوطئه و دسیسه داشته‌اند اما شاید این احتمال وجود داشته باشد که علت هجمه اخیر دشمنان، پیشرفت‌هایمان نباشد. زیرا دشمن قاعدتاً در برابر پیشرفت، عقب نشینی می‌کند و حداکثر راضی به وضع موجود می‌شود اما در برابر پسرفت، طمع می‌کند و برای ضربه زدن و براندازی و پسرفت بیشتر، فشار می‌آورد.
**تحلیل شما این است که چون پسرفت داشتیم، سوار موج اعتراضات شده‌اند؟
محسن هاشمی: اگر با این احتمال به موضوع بنگریم می‌بینیم که دقیقاً مشکلات واعتراضات و بحران‌ها، در همان حوزه‌هایی است که پسرفت داشته‌ایم. اگر ارزش پول ملی ظرف ۱۲ سال گذشته یک چهلم نشده بود، اگر رشد اقتصادی که در دولت‌های سازندگی و اصلاحات و دوره برجام بالاتر از ۶ درصد بود، به صفر و منفی نمی‌رسید، اگر خط فقر از بیست درصد جامعه به شصت درصد جامعه گسترش نمی‌یافت، اگر صندوق‌های رای رونق داشت، قطعاً خیابان‌ها جای کسب و کار و نشاط و همبستگی ملت بود نه جای اعتراض و درگیری.
آقای رئیسی متوجه این موضوع نیست؟
محسن هاشمی: اگر ما ریشه مشکلات را انکار کنیم نه تنها نمی‌توانیم آن‌ها را حل کنیم بلکه حتی نمی‌توانیم آن‌ها را جمع کنیم و از آقای رئیسی و سایر مسئولان اجرایی وتقنینی می‌خواهم که با تامل به حوزه‌های گوناگون بنگرند، شاید مشکلی را دیدند و برایش راه حلی داشتند که وضعیت فردا را اگر از امروز بهترنمی کند، بدتر نکند.
**پس چگونه حال یک ملت خوب می‌شود؟
محسن هاشمی: مشکلات عمدتاً از‌ایده گرایی خیالبافانه به جای همگرایی واقعگرایانه آغاز می‌شود و متأسفانه به فعال نمایی منتهی می‌گردد. فعال نمایی بدین معنی است که دائماً در حال برنامه‌ریزی و چیدن راهبردی باشید ولی منجر به تولید نتیجه نشود. باید بپذیریم با تخریب چهره‌های دلسوز نظام، دیگران را که دل گرو آب و خاک با اهداف انقلاب اسلامی ندارند بر مدیریت اعتراضات مسلط می‌کنیم. باید اجازه می‌دادیم اینگونه افراد به ایفای نقش خود در چهار چوب اهداف واقعی بپردازند. آیت الله هاشمی در سال ۸۸ چنین نقشی را ایفا کردند و هزینه سنگینی هم دادند. باید امکان استفاده از ظرفیت‌های قانون اساسی فراهم باشد. ناامیدی بخش مهمی از جوانان باعث ترس از آینده شده، چرا که پیشرفت را احساس نمی‌کنند و حتی ممکن است در مقایسه با دیگر کشور‌ها احساس پسرفت داشته باشند. لذا باید‌امید را برای یک زندگی بهتر با بوجود آوردن اشتغال، ازدواج، مسکن و توسعه، رشد و رفاه تزریق کرد تا‌امید بازگردد.
**چگونه؟
محسن هاشمی: باید آرامش ذهنی جامعه و مردم را بازسازی و برقرار کرد. مواظبت از طبقه متوسط و رشد این طبقه در کشور از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. متأسفانه این طبقه در حال از بین رفتن است و روز به روز فقیرتر می‌شود. حال که ناامیدی باعث ترس و اعتراض و خشونت شده نباید پاسخ خشونت را با خشونت داد. آیت اله هاشمی می‌گفتند بهترین راه برای معرفی ایران اسلامی، ساختن ایرانی آباد و آزاد و معتدل است، زیرا در ایران همه چیز برای احیای ایران آباد وجود دارد. با ایران آباد و آزاد حتی نفوذ ایران در مسائل جهانی بیشتر خواهد شد و حتی می‌توانیم مشکلات جهان اسلام را حل کنیم. باید در داخل عدالت مورد نظر را بوجود‌آوریم. با هویت، مشروعیت و کارآمدی می‌توانیم مشکلات را حل کنیم اما با جار و جنجال و انقلابی و فعال نمایی به جایی نمی‌رسیم..
پس چرا اصلاحاتی صورت نمی‌گیرد؟
محسن هاشمی: به‌ایده‌های اصلاحی به صورت مستقیم، نه گفته نمی‌شود ولی در واقع به صورتی مدیریت می‌شود که اکثر حرکت‌های اصلاحی درون سیستمی به نتیجه نرسد. عده‌ای با شعار‌های ضد استبدادی و ضد استعماری فرمان کشور را به دست گرفته‌اند ولی دچار افراط شده‌اند. در صورتی که اسلام در تمام شئونات زندگی از ما اعتدال می‌خواهد. فاصله تصور‌ها از واقعیت‌ها زیاد شده است. نباید به بهانه مبارزه با استکبار و استعمار، زندگی سیاه و غیر قابل تحملی برای مردم خود ایجاد کنیم. مواظب باشیم خدایی نکرده عملکرد ما باز تولید آن‌اندیشه‌ها نباشد. اگر این رفتار‌ها و سیاست‌ها را آسیب‌شناسی نکنیم، ناکامی‌ها تمامی ندارد. به همین دلیل است که بیشتر به نظر می‌آید نظام سیاسی به دنبال جمع کردن ماجرا است و نه حل مسأله.
متن گفت و گو با محسن هاشمی رئیس شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی ایران در پی می‌آید:
****
اخیراً آقای رئیسی و برخی از مسئولان از پیشرفت کشور در این سال‌ها سخن گفته‌اند. شما هم چند روز پیش به جمله‌ای از ایشان اشاره کردید که گفته بود قطار پیشرفت کشور در حال حرکت است و دشمن می‌خواهد این قطار را متوقف کند. خب شما برداشتی از این نگاه به توسعه دارید؟
محسن هاشمی: باید اعتراف کنم که نه تنها برای من، بلکه برای بسیاری از نخبگان وحتی مردم عادی، فهمیدن این سخنان دشوار است...
**چرا؟ بالاخره دولت معتقد است که کشور در مسیر پیشرفت و توسعه است...
محسن هاشمی: آقایان باید توضیح بدهند که منظورشان از پیشرفت در چه حوزه‌هایی است. شاخص‌های رشد اقتصادی، نرخ تورم، افزایش قدرت خرید، درآمد سرانه، نرخ بیکاری، صادرات، نرخ سرمایه‌گذاری داخلی وخارجی، شدت انرژی، شاخص بورس، توان استخراج نفت وگاز از مخازن مشترک و.... است. خب در کدام یک از این شاخص‌ها، نه در مقایسه با دوران سازندگی و اصلاحات، بلکه در مقایسه با چند سال قبل یعنی سال‌های ۹۴ تا ۹۶ هم مثبت بوده‌ایم؟ اکثر این شاخص‌ها طی دهه گذشته صفر یا منفی بوده است.
ممکن است منظورشان از پیشرفت در حوزه‌های دیگری مانند سیاست باشد...
محسن هاشمی: در سیاست داخلی که وضع بدتر است. شاخص توسعه و پیشرفت در سیاست، میزان مشارکت مردم در انتخابات، میزان تنوع سلایق و نظرات در حوزه رسمی، میزان آزادی بیان ورسانه‌ها، تعداد زندانیان سیاسی، مجوز دادن به احزاب و... است که وضعیت روشن است و می‌بینید. مهمترین آن هم عدم شرکت اکثریت مطلق جامعه در انتخابات ۱۴۰۰ بود که آقای رئیسی به عنوان رئیس جمهور معرفی شدند. در حوزه گسترش فقر وحاشیه نشینی، بزهکاری، آسیب‌های اجتماعی، شکاف‌های قومی و مذهبی، کاهش شدید سرمایه اجتماعی بخصوص اعتماد عمومی و‌امید به بهبود در آینده که در نظرسنجی‌های رسمی هم منعکس شده است، نشانه هشدار است نه پیشرفت، اعتراضات ماه‌های اخیر هم عمدتاً ماهیت اجتماعی داشت ونه مانند اعتراضات سال ۸۸ سیاسی ونه۹۶و ۹۸ اقتصادی.
در حوزه دیپلماسی هم که دولت نتوانست برجام را احیا کند...
محسن هاشمی: بله. در سیاست خارجی نه تنها برجام احیا نشد، تصویب دو قطعنامه کمیسیون حقوق بشر و اخراج ایران از کمیسیون زن که در تاریخ سازمان ملل بی‌سابقه است در کنار تحریم‌های روزافزون غیرهسته‌ای و موج احضار سفرای ایران و اقدامات اخیر چین متحد راهبردی ما وضعیت را نشان می‌دهد. اخیراً هم که دولت رسما خواستار بازگشت به پیش‌نویس وین، یعنی وضعیت دوسال قبل شده که نشانه پیشرفت نیست. حتی در حوزه دفاعی و انرژی هسته‌ای هم بدلیل تحریم‌های ظالمانه و کارشکنی‌ها و حملات سایبری و تروریستی، آسیب‌ها واخلال‌هایی در روند پیشرفت دولت‌های گذشته ایجاد شده است.
آقای رئیسی حضور مردم را به عنوان یک قدرت نام برده است. به نظر شما الان دولت از این قدرت بهره‌مند است؟
محسن هاشمی: بنده هم این سخنان را شنیده‌ام. بخصوص تأکیدی که بر حضور مردم بعنوان مهمترین مؤلفه قدرت دارند اما این انباشت نارضایتی‌ها که علائم وگستردگی آن از انتخابات ریاست جمهوری به چشم آمد و اکنون در خیابان و فضای مجازی می‌بینیم قابل انکار نیست. به نظرم این موضوع در نظرسنجی‌های رسمی هم منعکس شده است.
شما معتقد هستید که دشمن می‌خواهد قطار پیشرفت کشور را متوقف کند؟
محسن هاشمی: بالاخره دشمنان همیشه علیه کشور ما، ئوطئه و دسیسه داشته‌اند اما شاید این احتمال وجود داشته باشد که علت هجمه اخیر دشمنان، پیشرفت‌هایمان نباشد. زیرا دشمن قاعدتاً در برابر پیشرفت، عقب نشینی می‌کند و حداکثر راضی به وضع موجود می‌شود اما در برابر پسرفت، طمع می‌کند و برای ضربه زدن و براندازی و پسرفت بیشتر، فشار می‌آورد.
**تحلیل شما این است که چون پسرفت داشتیم، سوار موج اعتراضات شده‌اند؟
محسن هاشمی: اگر با این احتمال به موضوع بنگریم می‌بینیم که دقیقاً مشکلات واعتراضات و بحران‌ها، در همان حوزه‌هایی است که پسرفت داشته‌ایم. اگر ارزش پول ملی ظرف ۱۲ سال گذشته یک چهلم نشده بود، اگر رشد اقتصادی که در دولت‌های سازندگی و اصلاحات و دوره برجام بالاتر از ۶ درصد بود، به صفر و منفی نمی‌رسید، اگر خط فقر از بیست درصد جامعه به شصت درصد جامعه گسترش نمی‌یافت، اگر صندوق‌های رای رونق داشت، قطعاً خیابان‌ها جای کسب و کار و نشاط و همبستگی ملت بود نه جای اعتراض و درگیری.
آقای رئیسی متوجه این موضوع نیست؟
محسن هاشمی: اگر ما ریشه مشکلات را انکار کنیم نه تنها نمی‌توانیم آن‌ها را حل کنیم بلکه حتی نمی‌توانیم آن‌ها را جمع کنیم و از آقای رئیسی و سایر مسئولان اجرایی وتقنینی می‌خواهم که با تامل به حوزه‌های گوناگون بنگرند، شاید مشکلی را دیدند و برایش راه حلی داشتند که وضعیت فردا را اگر از امروز بهترنمی کند، بدتر نکند.
**پس چگونه حال یک ملت خوب می‌شود؟
محسن هاشمی: مشکلات عمدتاً از‌ایده گرایی خیالبافانه به جای همگرایی واقعگرایانه آغاز می‌شود و متأسفانه به فعال نمایی منتهی می‌گردد. فعال نمایی بدین معنی است که دائماً در حال برنامه‌ریزی و چیدن راهبردی باشید ولی منجر به تولید نتیجه نشود. باید بپذیریم با تخریب چهره‌های دلسوز نظام، دیگران را که دل گرو آب و خاک با اهداف انقلاب اسلامی ندارند بر مدیریت اعتراضات مسلط می‌کنیم. باید اجازه می‌دادیم اینگونه افراد به ایفای نقش خود در چهار چوب اهداف واقعی بپردازند. آیت الله هاشمی در سال ۸۸ چنین نقشی را ایفا کردند و هزینه سنگینی هم دادند. باید امکان استفاده از ظرفیت‌های قانون اساسی فراهم باشد. ناامیدی بخش مهمی از جوانان باعث ترس از آینده شده، چرا که پیشرفت را احساس نمی‌کنند و حتی ممکن است در مقایسه با دیگر کشور‌ها احساس پسرفت داشته باشند. لذا باید‌امید را برای یک زندگی بهتر با بوجود آوردن اشتغال، ازدواج، مسکن و توسعه، رشد و رفاه تزریق کرد تا‌امید بازگردد.
**چگونه؟
محسن هاشمی: باید آرامش ذهنی جامعه و مردم را بازسازی و برقرار کرد. مواظبت از طبقه متوسط و رشد این طبقه در کشور از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. متأسفانه این طبقه در حال از بین رفتن است و روز به روز فقیرتر می‌شود. حال که ناامیدی باعث ترس و اعتراض و خشونت شده نباید پاسخ خشونت را با خشونت داد. آیت اله هاشمی می‌گفتند بهترین راه برای معرفی ایران اسلامی، ساختن ایرانی آباد و آزاد و معتدل است، زیرا در ایران همه چیز برای احیای ایران آباد وجود دارد. با ایران آباد و آزاد حتی نفوذ ایران در مسائل جهانی بیشتر خواهد شد و حتی می‌توانیم مشکلات جهان اسلام را حل کنیم. باید در داخل عدالت مورد نظر را بوجود‌آوریم. با هویت، مشروعیت و کارآمدی می‌توانیم مشکلات را حل کنیم اما با جار و جنجال و انقلابی و فعال نمایی به جایی نمی‌رسیم..
پس چرا اصلاحاتی صورت نمی‌گیرد؟
محسن هاشمی: به‌ایده‌های اصلاحی به صورت مستقیم، نه گفته نمی‌شود ولی در واقع به صورتی مدیریت می‌شود که اکثر حرکت‌های اصلاحی درون سیستمی به نتیجه نرسد. عده‌ای با شعار‌های ضد استبدادی و ضد استعماری فرمان کشور را به دست گرفته‌اند ولی دچار افراط شده‌اند. در صورتی که اسلام در تمام شئونات زندگی از ما اعتدال می‌خواهد. فاصله تصور‌ها از واقعیت‌ها زیاد شده است. نباید به بهانه مبارزه با استکبار و استعمار، زندگی سیاه و غیر قابل تحملی برای مردم خود ایجاد کنیم. مواظب باشیم خدایی نکرده عملکرد ما باز تولید آن‌اندیشه‌ها نباشد. اگر این رفتار‌ها و سیاست‌ها را آسیب‌شناسی نکنیم، ناکامی‌ها تمامی ندارد. به همین دلیل است که بیشتر به نظر می‌آید نظام سیاسی به دنبال جمع کردن ماجرا است و نه حل مسأله.
