لایحه بودجه و بودجه موسسات

کبنا ؛نعمت احمدی حقوقدان و وکیل دادگستری در آرمان ملی نوشت: لايحه بودجه مطابق قانون هر ساله توسط رئيس‌جمهور به مجلس تقديم مي‌شود. لايحه بودجه 1402 هم دير به مجلس ارائه شد و هم اينکه مبتني بر برنامه‌هاي بالادستي نيست زيرا اساسا برنامه توسعه هفتم وجود ندارد که دولت لايحه بودجه را بر مبناي آن نگارش کرده باشد. در زير نکاتي در مورد لايحه بودجه به رشته تحرير درآمده است:
1- ايرادي که به کليت لايحه بودجه وجود دارد اين است که برخي تبصره‌هاي لايحه بودجه دائمي است. در اين معنا که برخي موسسات تلاش مي‌کنند که براي خود بودجه دريافت کنند و تا ابد در لايحه بودجه اين تبصره‌ها بودجه مي‌گيرد. لايحه بودجه به صورت کلي در مجلس تصويب مي‌شود و در شوراي نگهبان نيز اين لايحه به صورت کلي بررسي مي‌شود. از اين منظر برخي مجموعه‌ها هر ساله بودجه دريافت مي‌کنند. 2- مطابق اصل 53 قانون اساسي کليه در آمدهاي دولت به خزانه واريز مي‌شود و کليه هزينه‌هاي دولت از طريق لايحه بودجه از اين خزانه برداشت مي‌شود. يک سري از هزينه‌هاي بودجه ممکن الوصول، يک سري مشکوک‌الوصول است. براي نمونه دلار 100 تومان ارزش دارد و نفت 200 تومان در هر بشکه اما ميزان ثابتي بنا بر قيمت دلار و ميزان صادرات در اينجا حاصل نمي‌شود. چون نه نفت به صورت ثابت فروخته مي‌شود و نه قيمت نفت ثابت است. در نتيجه از چنين ناحيه‌هايي همواره کسري بودجه ايجاد مي‌شود که اساسا قابل پيش بيني هم نيست.
3- برخي موسسات و نهادها که عملکرد آنها معلوم نيست توانسته‌اند روزگاري بودجه دريافت کنند اما اين موسسات هم همچون موردي که در بند يک اين يادداشت آمده است هنوز هم بودجه مي‌گيرند. بسياري از موارد هست که رديف بودجه در لايحه بودجه سالانه دارند اما فاقد کارايي لازم هستند.
4- يکي از سازمان‌هاي دريافت کننده بودجه به رغم اينکه خود کوهي از درآمد را دارد، سازمان صدا و سيماست. هر ساله بر بودجه اين سازمان افزوده مي‌شود.اما در اتفاقات اخير چند شبکه معاند با تعدادي کم نيروي انساني، سازمان عريض و طويلي مانند صدا و سيما را تحت شعاع قرار دادند و کشور در آن روزها به آشوب کشيده شد و صدا و سيما عملا نتوانست از نظر معنوي به آرامش کشور کمک چنداني کند. اما از قرار معلوم در بودجه سال‌جاري بر بودجه اين سازمان افزوده شده است. به طوري که رسانه‌ها به صورت جدي به آن مي‌پردازند. اين درحالي است که سازمان صدا و سيما خود درآمدهاي خوبي دارد اما همين صدا سيما سريال‌هايي مي‌سازد که عملا بودجه رسانه‌ملي را مي‌بلعد اما عملا نمي‌تواند مخاطب چنداني را جذب کند. در حالي که اگر همان برنامه و يا سريال به بخش خصوصي سپرده مي‌شد هم با کيفيت‌تر هم هم ارزان‌تر ساخته مي‌شد.
نگارنده معتقد است ده‌ها نهاد و سازمان در اين کشور وجود دارند که بودجه‌هاي خوبي را از بيت‌المال دريافت مي‌کنند اما گويي کسي به عملکرد آنها نظارتي ندارد. از اين منظر هر ساله بودجه مي‌گيرند و خروجي مناسبي هم حتي در حد وظايف ذاتي خود ندارند.