نیم قرن پیش در کهگیلویه و بویراحمد؛ التهاب زندگی

کبنا ؛مردم کهگیلویه و بویراحمد که اکنون در بسیاری از نقاط استان مانند چهارخطه گچساران به باشت از جاده‌های ایمن و استاندارد برخوردار هستند تا همین نیم قرن پیش در حالی که حتی به جاده‌های خاکی هم دسترسی نداشتند روزگار سختی را سپری می‌کردند.
به گزارش کبنا، ایرنا نوشت، در کمتر از نیم قرن پیش یا به عبارت بهتر تا زمان پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷ که هیچ کدام از مناطق روستایی کهگیلویه و بویراحمد به جاده‌های دسترسی آسفالت دسترسی نداشتند و جاده‌های مناطق شهری هم بسیار ناهموار بود بسیاری از مردم روستایی و عشایرنشین رنگ و روی شهر‌ها را تنها چند بار در طول زندگیشان می‌دیدند.
در آن روزگاران اهالی مناطق روستایی خود با پای پیاده و وسایلشان یا اصطلاح بار آنان با استفاده از چهارپایانی مانند الاغ حمل می‌شد به همین دلیل به عنوان مثال برای سفر از یکی از روستا‌های شهرستان گچساران تا به شهر دوگنبدان چندین روز در راه بودند.
آن طور که افراد سالخورده ساکن کهگیلویه و بویراحمد در خاطر دارند آن دوران کمبود شدید زیرساخت‌های جاده‌ای سبب شده بود که مسافرت بیشتر به منظور تأمین مایحتاج زندگی و به شکل دسته جمعی و یا به اصطلاح آن زمان قافله باشد به همین علت تا فراهم شدن شرایط سفر مدت زیادی طول می‌کشید.
به گفته این افراد طولانی شدن سفر تا چندین هفته، سختی‌های راه به علت پیاده روی، شرایط باران و آفتاب از سختی‌های سفر‌های آن دوران بود که البته این در صورتی بود که قافله از خطر راهزن‌ها در‌امان می‌ماند.
این افراد با اشاره به اینکه در آن زمان بسیاری از راه‌های دسترسی بین روستا‌های کهگیلویه و بویراحمد به شکل خاکی و راه‌های داخل روستا به شکل مالرو بود یادآوری می‌کنند که جاده‌های مال رو به همت افراد محلی با برداشتن سنگ‌های مسیر درست می‌شد.
معاملات «خِرخِرَکی»
یکی از اهالی مناطق روستایی گچساران می‌گوید: در آن زمان اهالی محصولات تولیدی مازاد مصرف خود را به گویش محلی «خِرخِرَکی»( پایاپای) به روستا‌های اطراف عرضه و در ازای آن اقلام مورد نیازشان را دریافت می‌کردند.
کریم حسن‌زاده تأکید کرد: برای مثال مردم برخی روستا‌های گچساران در طول سال به شکل قافله یا کاروان محصولاتی مانند انگور، مویز، انجیر، پیاز، روغن حیوانی و غیره را به مناطق دور دست کهگیلویه و بویر احمد و بهبهان می‌بردند و در ازای آن گندم، برنج، قند، چای، پوشاک و سایر مایحتاج را با خود می‌آوردند.
وی عنوان کرد: نکته تلخ این موضوع فاسد شدن بسیاری از محصولات کشاورزی مانند میوه تا فراهم شدن شرایط سفر قافله بود.
او با یادآوری خاطره‌ای از خواهرش کوچک پنج ساله‌اش که در چندین هفته در حسرت داشتن لباسی به شکل دختر همسایه بود تصریح کرد: در آن زمان چون زنان و دختران کمتر توانایی جسمی سفر به شکل پیاده داشتند لباس‌های آنان به صورت پارچه از سوی مردان خریداری می‌شد و انتخاب آنان محدود به لباس‌های دختران روستا بود.
التهاب لحظات بیماری
یکی از بانوان ساکن شهر دوگنبدان که پیش از پیروزی انقلاب در روستای نیمدور از توابع باشت زندگی می‌کرد می‌گوید: التهاب لحظات شدت گرفتن بیماری یا حادثه برای یکی از اهالی سخت‌ترین تجربه زندگی در شرایط نبودن جاده‌های ارتباطی مناسب بود.
شاه بگم رمضانی با اشاره به اینکه در چنین شرایطی چند تن از مردان جوان روستا برای آوردن پزشک از شهر به روستا پیش قدم می‌شدند تأکید کرد: در برخی موارد تا رسیدن پزشک بیمار جان به جان آفرین تسلیم می‌کرد.
وی با یادآوری اینکه در آن دوران به دلیل غیرممکن بودن انتقال زنان باردار به شهر وضع حمل آنان از سوی قابله‌های کم سواد انجام می‌شد تصریح کرد: نبودن جاده‌های ارتباطی در زمان پیش از پیروزی انقلاب اسلامی منجر به جان باختن زنان زیادی می‌شد.
ارمغان‌های انقلاب برای روستاییان کهگیلویه و بویراحمد
مدیرکل راه و شهرسازی کهگیلویه و بویراحمد با اشاره به اینکه تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی یک کیلومتر راه روستایی آسفالت در روستا‌های استان وجود نداشت گفت: در چهار دهه اخیر پنج هزار کیلومتر راه روستایی در کهگیلویه و بویراحمد ایجاد شده است.
محمد راستا با یادآوری اینکه تا زمان پیروزی انقلاب اسلامی ۷۲درصد از جمعیت ۲۴۰ هزار نفری استان در آن زمان روستانشین بودند خاطرنشان کرد: حدود سه چهارم ساکنان استان تا چهار دهه پیش سختی‌های زیادی را به دلیل نبود زیرساخت‌های جاده‌ای تحمل می‌کردند.
وی با اشاره به اینکه زیرساخت‌های راه‌های ارتباطی استان در همه مناطق شهری و روستایی پس از انقلاب متحول شده گفت: در این مدت۲۰ کیلومتر تونل در استان ساخته شده که در نوع خود کم نظیر است.
راستا با اشاره به اینکه برای ساخت هر کیلومتر تونل ۲۵۰ تا ۳۰۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز است تأکید کرد: تحقق این زیرساخت‌ها برای ارتقای جاده‌های استان به ویژه در مناطق کوهستانی با تلاش و سرمایه‌گذاری‌های فراوان انجام گرفته است.
وی ابراز کرد: با احداث این تونل‌ها انجام سفر برای شهروندان کهگیلویه و بویراحمدی آسان‌تر و همچنین مسیر جاده‌ها کوتاه‌تر شده است.
وی عنوان کرد: همچنین در چهار دهه گذشته ۱۵۰ پل بزرگ به مساحت بیش از ۱۰۰ متر در مسیر جاده‌های استان ایجاد شده که با صرف هزینه‌های زیاد صورت گرفته است.
راستا تصریح کرد: تاکنون ۶ هزار و ۵۰۰ کیلومتر جاده ارتباطی در کهگیلویه و بویراحمد ساخته شده که یکهزار کیلومتر از این میزان اصلی، ۵۰۰ کیلومتر راه فرعی و بقیه جاده‌های روستایی است.
وی با یادآوری اینکه برای ساخت هر کیلومتر راه اصلی ۲۵ میلیارد تومان اعتبار نیاز است افزود: زیرساخت‌های ایجاد شده سرمایه بزرگ برای مردم استان است.
نهضت راهسازی ادامه دارد
مدیرکل راه و شهرسازی کهگیلویه و بویراحمد گفت: به غیر از جاده پاتاوه دهدشت هم اکنون ۳۴ طرح بزرگ راهسازی در این استان با بیش از ۹۲۵ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری در دست ساخت است.
وی عنوان کرد: جاده‌های یاسوج به شیراز، سمیرم و بابامیدان گچساران به باشت، گچساران به باباکلان، دهدشت به سوق، دهدشت به سمت چرام از مهمترین راه‌های در حال ساخت هستند.
مدیرکل راه و شهرسازی کهگیلویه و بویراحمد تصریح کرد: با هدف افزایش ایمنی سفر چهارخطه کردن جاده تا ۳۰ کیلومتر ورودی شهر‌های بزرگ کهگیلویه و بویراحمد در اولویت برنامه‌های این اداره است.
راستا تأکید کرد: تاکنون ۶۰کیلومتر از جاده یاسوج به سمیرم، پنج کیلومتر جاده کمربندی یاسوج و۱۶ کیلومتر در مسیر یاسوج به شیراز چهارخطه شده است.
وی عنوان کرد: جاده طرح چهارخطه یاسوج به شیراز ۶۵ درصد پیشرفت، تقاطع مهریان ۳۰ درصد و دهدشت به چرام ۹۵ درصد پیشرفت فیزیکی در دست ساخت است.
جاده پاتاوه به دهدشت
معاون عمرانی استانداری کهگیلویه و بویراحمد با اشاره به روند اجرای پروژه ملی پاتاوه - دهدشت گفت: با برنامه‌ریزی‌های انجام شده این طرح تا پایان سال ۱۴۰۱ افتتاح رسمی خواهد شد.
کیامرث حاجی‌زاده اظهار داشت: پروژه بزرگ ملی پاتاوه به دهدشت به طول ۱۳۶ کیلومتر که از مهمترین طرح‌های عمرانی استان است ۹۷درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
وی بیان کرد: این طرح هم اکنون زیر بار ترافیکی رفته است و بهره‌برداری موقت شده و محل تردد مردم استان است.
حاجی‌زاده تصریح کرد: ۴۰۰ میلیارد تومان از محل اعتبارات سفر رئیس جمهور برای این طرح مصوب شده که تاکنون ۱۵۰ میلیارد تومان از این میزان اختصاص و به این طرح تزریق شده است.
وی اضافه کرد: این طرح از سوی قرارگاه در حال رفع نقاط حادثه خیز و ساماندهی یکی از تونل‌های دچار ریزش است.
حاجی‌زاده شتاب در روند اجرایی این طرح طی ۲ سال اخیر را نشان از توجه دولت به محرومیت زدایی دانست و گفت: جاده پاتاوه به دهدشت به عنوان کریدور شمال به جنوب یکی از مهمترین طرح‌های عمرانی کهگیلویه و بویراحمد بشمار می‌رود که روند اجرای آن با حمایت دولت در مراحل پایانی قرار گرفته است.
وی تأکید کرد: طرح احداث جاده پاتاوه به دهدشت علاوه بر کارکرد ملی آن، پنج بخش مهم و پرجمعیت استان شامل بخش کبگیان در شهرستان دنا، شهرستان مارگون، بخش‌های چارؤسا و دیشموک در کهگیلویه و بخشی از شهرستان لنده را از بن بست جاده‌ای و محرومیت خارج می‌کند.
حاجی‌زاده عنوان کرد: به قیمت امروز حدود ۱۰ هزار میلیارد تومان برای جاده پاتاوه به دهدشت سرمایه‌گذاری شده است.
عملیات اجرایی این جاده ملی در سال ۷۴ آغاز و برای سهولت کار طرح به چهار قطعه تقسیم شد که طول قطعه‌های اول و سوم آن به ترتیب ۲۸ و ۲۶ کیلومتر و قطعه‌های دوم و چهارم آن نیز به ترتیب ۱۸ و ۶۳ کیلومتر است.
۱۳ تونل به طول هشت هزار و ۲۰۰ متر و تعداد ۱۸ دستگاه پل بزرگ بالای دهانه ۱۶ متری در این جاده طراحی شده است.
هرچند کهگیلویه وبویراحمد همچنان از دسترسی به آزادراه و راه‌های ریلی محروم و جاده‌های دسترسی برخی نقاط ناهموار است اما نگاهی به راه‌های ارتباطی عمدتاً خاکی استان در پیش از پیروزی انقلاب اسلامی و مقایسه آن با زیرساخت‌های ایجاد شده امروزی نشان دهنده تحولی بزرگ در این حوزه است ضمن اینکه طرح‌های در دست ساخت به ویژه جاده پاتاوه به دهدشت نویدبخش آینده‌ای بهتر در خصوص زیرساخت‌های جاده‌ای است.