آفتی که گلوی یاقوت‌های بویراحمد را می‌فشارد (+ فیلم )

کبنا ؛ کِوِشک معروف به سرزمین یاقوت‌های سرخ، حدود سه سالی است که خبری از دیگ‌های بزرگ رب انار، آمد و شد کامیون‌های باری، دانه‌های انار در پشت بام‌ها برای ناردونه نیست و این میوه ترش و شیرین وآبدار گرفتار آفتی به نام «کرم‌های گلوگاه» شده است.
به گزارش کبنا، صدای فروشنده‌ای جوان در جاده یاسوج به بابا میدان به گوش می‌رسید، مردم گرد او حلقه‌زده بودند و یکی یکی انار سوا می‌کردند و از طعم و رنگ بی‌نظیرش صحبت می‌کردند.
این فروشنده جوان که نامش محسن بود مسافران را صدا میزد و گویی در عرض یک ساعت نیمی از بار انار خود را به فروش رسانده بود. امسال گویا محصول باغ انار محسن نسبت به باغ بقیه اهالی روستا کیفیت بهتری داشت و مش رحیم که باغش ۳۰۰ درخت انار دارد، با نگاهی اندوهگین فروشنده جوان را می‌نگریست.
مش رحیم روی فروش محصولات باغش حساب کرده بود تا بتواند پول خرید جهیزیه دخترش را تأمین کند اما زحمت یک ساله‌اش دود شده است و چیزی دستش را نمی‌گیرد.
صحنه دردناک این روز‌های باغ‌های کوشک انار‌هایی است که زیر درخت افتاده‌اند و کرم‌های گلوگاه به جانشان افتاده و له و خفه شده‌اند و زیر درختان جا خوش کرده‌اند.
در پی گزارش‌های مردمی و نگرانی اهالی این روستا، برای بررسی وضعیت انار‌های باغستان کوشک رهسپار این روستا شدیم، حدود ۴۰ کیلومتر از یاسوج مرکز استان فاصله وجود داشت.

کوشک از دور همچون عروس سبزپوشی خودنمایی می‌کرد و باغ‌های انار از دور نمایان بودند، هنوز خیلی‌ها محصول خود را برداشت نکرده بودند شاید دلیل آن‌ها بی‌میلی و نگرانی آن‌ها از وضعیت موجود و کم ثمری درختا نشان بود.
شاید کمتر کسی باشد که در استان کهگیلویه و بویراحمد و یا در جاده یاسوج به بابامیدان نام انار مرغوب کوشک یعنی همان گنج‌های قرمز رنگ را نشنیده باشد، روستای کوشک در ۴۰ کیلومتری شهر یاسوج مرکز استان کهگیلویه و بویراحمد واقع شده است.
این در حالس است که ۱۴ سال پیش از انبوه باغ‌های انار در این روستا خبری نبود اما با توجه به خاک خوب و آب و هوای مطلوب منطقه به تصمیم مردم روستا برخی‌ها از تنگ "بوان" استان فارس و برخی هم از "شهرضا" نهال آوردند و کاشتند اکنون تمام باغ‌ها به ثمر نشسته‌اند.
انار‌های این منطقه آنقدر آبدارند که از ۴۰ لیتر آب خالص انار حدود هشت لیتر رب انار تولید می‌شود و پشت بام‌ها به خاطر دانه‌های سرخ ناردونه قرمز پوش می‌شدند.
بی بی‌رقیه و شوهرش در یکی از باغ‌ها مشغول چیدن انار بودند و به محض آنکه متوجه حضور ما شدند، ما را به باغشان دعوت و شروع به درددل کردند. آقا ریحان می‌گوید: امسال محصول‌مان چنگی به دل نمی‌زند و سال به سال وضعیت بدتر و بدتر می‌شود.
وی تأکید کرد که آفت‌امان انار‌های این منطقه را گرفته است و تاکنون علاجی برای این آفت پیدا نشده است و ما کشاورزان را دلسرد کرده است.
آقا ریحان عنوان کرد: هزینه تولید انار به پای کشاورز بسیار زیاد درمی آید و اگر حمایتی از کشاورزان صورت نگیرد در آینده نزدیک همه کشاورزان درختان‌مان را سر می‌بریم چون نفعی دیگر برای ما ندارند.
این کشاورز عنوان می‌کند: امسال در سایه ضعف مدیریتی در تقسیم کود‌ها از سوی جهاد کشاورزی، کود پتاسیمی نبود که برای باغم خریداری کنم.
بی بی‌رقیه هم می‌گوید: وقتی انار‌های باغشان رسیده می‌شوند یک نوع کرم به آن‌ها حمله می‌کند و از ناف انار وارد می‌شوند و هسته و پوست انار را می‌خورند و انار له می‌شود و به پایین درخت می‌افتد.
وی می‌افزاید که این انار‌ها دیگر قابل استفاده نیستند و نمی‌توان با آن‌ها رب انار درست کرد و یا حتی ناردونه شوند، این موضوع تاکنون علاجی نداشته و فریاد رسی نبوده است.
ماه گل که صاحب باغ کناری بود نیز به جمع ما پیوست و تأکید داشت که از یک طرف بی‌آبی و از سوی دیگر کرم گلوگاه‌امان باغ‌های ما را بریده است.

وی تصریح کرد: بیشتر انار‌ها از بی‌آبی خشک شده‌اند و خیلی از این انار‌ها دهن باز کرده و دیگر کیفیت انار‌های سال‌های قبل را ندارند. حدود سه سال است که انار این منطقه سال به سال ضعیف‌تر می‌شود.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد گفت: ما دو نوع آفات داریم که بخشی خصوصی و بخش دیگر عمومی هستند و آفات عمومی همچون ملخ جهاد کشاورزی پاسخگو است.
سید علی معتمدی پور افزود: برای آفات خصوصی به صورت طبیعی در همه باغات وجود دارد و مردم خود باید این آفت را کنترل کنند و از بخش خصوصی و فروشگاه‌ها موارد لازم را تهیه کند.
وی تأکید کرد: جهاد کشاورزی استان بیشتر بحث راهنمایی را بر عهده دارد و در بحث مبارزه و کنترل به عهده ما نیست و کشاورز باید محصول خود را کنترل کند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد بیان کرد: اگر سم نبود و راهنمایی و آموزشی وجود نداشت ما باید پاسخگو باشیم. مشخص نیست چه سم‌هایی واقعاً تأثیر مثبت بر این آفت دارد.
معتمدی پور ادامه داد: هفته پیش کارشناسان جهاد کشاورزی در منطقه کوشک حضور یافتند و کلاس ترویج برای کشاورزان برگزار کردند.
وی ادامه داد: بنده در جریان موضوع کم آبی باغ‌های این منطقه نیستم و باید مسئولان شهرستانی جهاد کشاورزی برای بازدید در منطقه حضور یابند. کم آبی در بیشتر مناطق استان وجود دارد.
مهمترین آفت انار"کرم گلوگاه انار" است و باعث ضرر زیاد به محصولات شده که نیاز به بررسی کارشناسان جهاد کشاورزی و ارایه راهکار مناسب و بهتر دارد.
برای استفاده بهتر از انار، نیاز به احداث واحد‌های فراوری است چنانچه صنایع تبدیلی داشته باشیم حتی پوست انار برای استفاده در صنایع دارویی و کنسانتره فراوری می‌شود.
سید علی احمدزاده استاندار کهگیلویه و بویراحمد پیش از این گفته بود که انار محصول تولیدی منطقه کوشک است اما طبق گفته اهالی بیشتر محصول به دلیل آفت از بین می‌رود که جهادکشاورزی باید مطالعه دقیقی انجام و علت این موضوع را ریشه‌یابی کند و اجازه ندهد محصول و دسترنج کشاورزان از بین برود.

ایرنا در پایان این گزارش نوشت: اما گویا اقدام مشخص و قابل توجهی از سوی سازمان جهاد کشاورزی استان برای نجات این درختان انجام نشده است و درختان انار زنده می‌میرند.
منطقه کوشک علیا و حومه شامل ۶ روستا و آبادی است که پنج روستا دارای‌شناسه و کد روستایی به مرکزیت کوشک علیا است.
کوشک علیا ۱۹۰ خانوار با ۷۰۰ نفر جمعیت و حومه ان حدود ۲۰۰ تفر جمعیت دارد. ۶۰ درصد اراضی منطقه یعنی حدود ۸۰ هکتار، به باغ انار تبدیل شده است کارشناسان‌می گویند امکان افزایش مساحت باغات انار تا ۱۲۰ هکتار نیز وجود دارد.
یاقوت‌های ترش و شیرین کوشک که گنج‌های باارزش قرمز رنگ این منطقه هستند می‌تواند ظرفیت چشمگیری برای تولید و ایجاد اشتغال پایدار برای مردم منطقه باشد با این حال این ظرفیت مهم به حال خود ر‌ها شده است.