تاریخ انتشار
چهارشنبه ۲۸ مهر ۱۴۰۰ ساعت ۱۱:۳۶
کد مطلب : ۴۴۰۳۳۲
این روزها در افغانستان چه می‌گذرد؟
چرا طالبان را نباید به رسمیت شناخت ( + تصاویر )
۱
کبنا ؛ شرق: هنوز چند‌ماهی از روی‌کار‌آمدن طالبان در افغانستان نگذشته ولی به نظر می‌رسد که جامعه جهانی نتوانسته هنوز تکلیف خود را با این گروه خشونت‌طلب روشن کند. آیا قصد به‌رسمت‌شناختن آن را دارد یا نه؟ قاعدتا هم مانند بسیاری از تصمیمات دیگر اجماعی در کار نخواهد بود و هر دولت و کشوری بر‌اساس منافع و نگاه خود تصمیم خواهد گرفت. دلایل اینکه چرا نباید و نمی‌توان طالبان را به‌عنوان یک دولت قانونی به رسمیت شناخت، دو بخش قابل‌تفکیک‌اند.
ادله اخلاقی - عرفی
زنان: با بازگشت طالبان سیر عقب‌گرد افغانستان شروع شده است. تمام دستاوردهای این 20 سال با سرعت زیاد در‌حال از‌بین‌رفتن هستند. طالبان به آزادی دختران و حقوق زنان اهمیتی نمی‌دهد، وضعیت زنان نمونه بارز بدعهدی و خیانت طالبان به مردم افغانستان است. طالبان کابوس زنان افغانستان است. با آمدن آنها دوباره زنان افغانستان به کنج خانه‌هایشان رانده شده‌اند، حق آموزش، کار و حضور در اجتماع از آنها گرفته شده و از این پس برای آنها فهرست طویلی از بایدها و نبایدها وجود دارد؛ مانند ورزش‌کردن، مدرسه‌رفتن، کارکردن، شنیدن موسیقی، استفاده‌کردن از عطر، بیرون‌رفتن از خانه بدون مرد، ازدواج اجباری، پوشیدن برقع و... . همچنین گزارش‌های سازمان ملل نشان می‌دهد که طالبان زنان بیوه را به جهاد نکاح با جنگجویانش وادار می‌کند.
روزنامه‌نگاران و فعالان مدنی: طالبان در مقایسه با 20 سال گذشته تغییر کرده‌اند، آنها رسانه را به‌خوبی می‌شناسند و آموخته‌اند که باید افکار عمومی را جهت‌دهی کنند. آنها با اتكا به نمایش‌های عمومی بی‌بنیان مانند عفو عمومی تلاش كردند تا بدعهدی خود را پنهان کنند تا شاید زمینه‌های لازم برای تثبیت قدرت خود را بر ساختار سیاسی و سرزمینی تحت اشغال فراهم كنند؛ اما آنها فورا بعد از اعلام عفو عمومی جست‌و‌جوی خانه‌به‌خانه برای یافتن نظامیان و کارمندان پیشین، خبرنگاران، اعضای جامعه مدنی، افغان‌های همکار با خارجی‌ها و سایر افرادی را که حتی یک کلمه علیه طالبان سخن گفته بودند، آغاز کردند؛ عده‌ای را با خود بردند و عده‌ای را به محض دستگیری تیرباران کردند.
هزاره‌ها: طالبان به دنبال یکدست‌سازی قومی در افغانستان هستند. هزاره‌ها و شیعیان افغانستان در برابر یک دشمن آشتی‌ناپذیر و خون‌آشام قرار گرفته‌اند. عفو بین‌الملل در گزارش خود از کشتار هزاره‌ها در افغانستان به‌عنوان یک نشانه «کوچک» از «قتل‌های وحشیانه» به دست گروه طالبان نام برده است. رئیس عفو بین‌الملل می‌گوید «این کشتارهای وحشیانه که با خونسردی انجام شده است، یادآور رفتار گذشته طالبان و نشانه‌ای هولناک از حاکمیت طالبان در آینده خواهد بود». کشتارهای هدفمند در افغانستان نشان می‌دهد که اقلیت‌های قومی و مذهبی تحت حکومت طالبان همچنان در معرض خطر هستند.
تمام نشانه‌ها حاکی از آن است که این طالبان از 20 سال گذشته بسیار خطرناک‌تر است و همه نیروها و حامیان این گروه وظیفه اخلاقی دارند برای تغییر این وضعیت فاجعه‌بار وارد عمل شوند و این گروه فاسد، فاشیست و غیرمسئول را در برابر این‌همه فاجعه و رنج مجبور به پاسخ‌گویی کنند و اجازه به‌رسمیت‌شناختن آن را ندهند.
ادله حقوقی
با وجود اینكه تروریسم یك پدیده جهانی است كه صلح و امنیت بین‌المللی را تهدید می‌کند، به دلیل برخورد سیاسی كشورها با آن هنوز جامعه جهانی درخصوص ارائه یك تعریف واحد و مورد توافق درمورد آن به یك اجماع نرسیده است و این مسئله خود موجب شده تا نتوان با آن به نحو مؤثری برخورد کرد. در كنوانسیون 16 نوامبر 1937 جلوگیری و مجازات تروریسم آمده كه منظور از اعمال تروریستی، «اعمالی است جنایت‌كارانه علیه یك دولت كه به قصد ایجاد حالتی از وحشت و ترور در افكار اشخاص خاص یا گروه‌هایی از افراد یا افكار عمومی به اجرا در‌می‌آید». در این كنوانسیون هر عمل عمدی كه موجب مرگ یا صدمه بدنی یا از‌بین‌رفتن آزادی رئیس دولت، جانشینان او، همسران آنها یا افرادی كه دارای مشاغل یا مقامات دولتی هستند، صورت گیرد، به‌عنوان اعمال تروریستی محسوب شده است.
طالبان در فهرست گروه‌های تروریستی شورای امنیت سازمان ملل قرار دارد و طبق قوانین بین‌الملل کشورهای عضو باید از این سازمان تبعیت کنند. مارک میلی، رئیس ستاد مشترک آمریکا، هم در جلسه استماع مجلس سنا تأکید کرده است طالبان یک سازمان تروریستی بوده و هست و هنوز روابط خود را با القاعده قطع نکرده است. با‌وجود‌این نمی‌توان گروهی را در لیست تروریستی خود قرار دهیم و بعد آن را به‌عنوان یک عنصر سیاسی بین‌المللی شناسایی کنیم. ضمن اینکه در قطع‌نامه 1373 چارچوب فصل هفتم منشور صادر شده است كه برای همه دولت‌ها الزام حقوقی نسبت به رعایت تصمیمات شورای امنیت به وجود می‌آورد و در‌صورتی‌كه دولتی از اجرای تصمیمات صادره در چارچوب این فصل امتناع کند، شورای امنیت می‌تواند به اتخاذ اقدامات لازم از‌جمله اقدامات تنبیهی از اعمال تحریم‌های مختلف گرفته تا به‌كارگیری نیروهای نظامی علیه عضو خاطی بپردازد. بر‌اساس قطع‌نامه 1373 شورای امنیت سازمان ملل در رابطه با مقابله با تروریسم ضمن توصیف تروریسم به‌عنوان عملیاتی تهدیدكننده صلح و امنیت بین‌المللی، برای كشورها حق دفاع مشروع و مقابله با آن به هر روشی كه لازم باشد، شناخته شده است و از دولت‌ها خواسته شده تا برای این منظور با یكدیگر همكاری کنند. بر‌اساس‌این دولت قانونی افغانستان به رهبری امرالله صالح در حال دفاع مشروع از خود است. در‌این‌میان کشورهای عضو، موظف به همکاری و منع از تأمین مالی تروریست‌ها شده‌اند. باید به این نکته مهم توجه داشته باشیم که آنها در مذاکرات صلح بارها تأکید کرده بودند که این کشور خاستگاه تروریسم نخواهد بود. اکنون آنها این وعده را هم نقض کرده‌اند. شبکه حقانی که آمریکایی‌ها آنها را کشنده‌ترین و پیچیده‌ترین گروه تروریستی می‌خوانند و بارها حملات مرگ‌باری را علیه دولت افغانستان و نیروهای آمریکایی در افغانستان انجام داده‌اند، امروز جزئی از ساختار اصلی طالبان به حساب می‌آیند.
انور الحق مجاهد به جایگاه قدرت خانوادگی‌اش در جلال‌آباد بازگشته و همه کسانی که در سال ۲۰۰۱ با القاعده همکاری نزدیک داشتند، امروز مسئول طالبان و جنگجویان خارجی در شرق افغانستان هستند. از زمان روی‌کار‌آمدن طالبان در افغانستان، داعش خراسان به‌شدت تقویت شده است. آنها مسئولیت حمله به مسجد امام بارگاه فاطمیه را هم بر‌عهده گرفتند. همچنین طبق گزارش‌های رسیده، سایر گروه‌های تروریستی خارجی هم به آنها الحاق شده‌اند که بیشتر هدف آنها استفاده از خاک افغانستان برای تطبیق فعالیت‌های تروریستی در آسیای میانه، چین، هند، روسیه و حتی اروپا و آمریکا است.
گروهان‌های انتحاری تشکیل شده‌اند، گروه‌های بنیادگرا قدرت گرفته‌اند و موج جدید استشهادیون با روی‌کار‌آمدن طالبان سازماندهی‌شده‌تر و منظم‌تر از همیشه شده‌اند.
امروز به‌رسمیت‌شناختن طالبان از سوی دیگر کشورها بر‌خلاف رژیم حقوقی است که قطع‌نامه 1373 آن را ایجاد کرده است. نفس مقاومت به دلیل ماهیت و محبوبیت آن از حیث قواعد حقوق بین‌الملل از‌جمله موانع مؤثر در شناسایی طالبان از سوی جامعه جهانی است. جامعه جهانی باید به حمایت از دولت مشروع افغانستان بپردازد. امرالله صالح باید به‌عنوان رئیس دولت افغانستان نماینده کشورش در سازمان ملل را تعیین کند. سفارتخانه‌های افغانستان در همه کشورها باید به نماینده قانونی دولت افغانستان تسلیم شوند. همچنین تحریم‌های هدفمندی علیه اشغالگران طالبان وضع شود تا قدرت چانه‌زنی برای تشکیل دولتی از سوی مردم که زیر نظر نهادهای بین‌المللی است، فراهم شود، به‌جای تشکیل دولتی که به شکل سهامی خاص باشد و قرار باشد از اقوام در آن شریک باشند و هرکس سهمی از آن بخواهد.
حال و هوای کابل تحت حاکمیت طالبان
دو ماه پس از تصرف کابل توسط طالبان و برپایی امارت اسلامی زندگی مردم در این شهر در جریان است. با این حال هنوز کشوری طالبان را به رسمیت نشناخته است، تصاویر زیر را مشاهده کنید.
ادله اخلاقی - عرفی
زنان: با بازگشت طالبان سیر عقب‌گرد افغانستان شروع شده است. تمام دستاوردهای این 20 سال با سرعت زیاد در‌حال از‌بین‌رفتن هستند. طالبان به آزادی دختران و حقوق زنان اهمیتی نمی‌دهد، وضعیت زنان نمونه بارز بدعهدی و خیانت طالبان به مردم افغانستان است. طالبان کابوس زنان افغانستان است. با آمدن آنها دوباره زنان افغانستان به کنج خانه‌هایشان رانده شده‌اند، حق آموزش، کار و حضور در اجتماع از آنها گرفته شده و از این پس برای آنها فهرست طویلی از بایدها و نبایدها وجود دارد؛ مانند ورزش‌کردن، مدرسه‌رفتن، کارکردن، شنیدن موسیقی، استفاده‌کردن از عطر، بیرون‌رفتن از خانه بدون مرد، ازدواج اجباری، پوشیدن برقع و... . همچنین گزارش‌های سازمان ملل نشان می‌دهد که طالبان زنان بیوه را به جهاد نکاح با جنگجویانش وادار می‌کند.
روزنامه‌نگاران و فعالان مدنی: طالبان در مقایسه با 20 سال گذشته تغییر کرده‌اند، آنها رسانه را به‌خوبی می‌شناسند و آموخته‌اند که باید افکار عمومی را جهت‌دهی کنند. آنها با اتكا به نمایش‌های عمومی بی‌بنیان مانند عفو عمومی تلاش كردند تا بدعهدی خود را پنهان کنند تا شاید زمینه‌های لازم برای تثبیت قدرت خود را بر ساختار سیاسی و سرزمینی تحت اشغال فراهم كنند؛ اما آنها فورا بعد از اعلام عفو عمومی جست‌و‌جوی خانه‌به‌خانه برای یافتن نظامیان و کارمندان پیشین، خبرنگاران، اعضای جامعه مدنی، افغان‌های همکار با خارجی‌ها و سایر افرادی را که حتی یک کلمه علیه طالبان سخن گفته بودند، آغاز کردند؛ عده‌ای را با خود بردند و عده‌ای را به محض دستگیری تیرباران کردند.
هزاره‌ها: طالبان به دنبال یکدست‌سازی قومی در افغانستان هستند. هزاره‌ها و شیعیان افغانستان در برابر یک دشمن آشتی‌ناپذیر و خون‌آشام قرار گرفته‌اند. عفو بین‌الملل در گزارش خود از کشتار هزاره‌ها در افغانستان به‌عنوان یک نشانه «کوچک» از «قتل‌های وحشیانه» به دست گروه طالبان نام برده است. رئیس عفو بین‌الملل می‌گوید «این کشتارهای وحشیانه که با خونسردی انجام شده است، یادآور رفتار گذشته طالبان و نشانه‌ای هولناک از حاکمیت طالبان در آینده خواهد بود». کشتارهای هدفمند در افغانستان نشان می‌دهد که اقلیت‌های قومی و مذهبی تحت حکومت طالبان همچنان در معرض خطر هستند.
تمام نشانه‌ها حاکی از آن است که این طالبان از 20 سال گذشته بسیار خطرناک‌تر است و همه نیروها و حامیان این گروه وظیفه اخلاقی دارند برای تغییر این وضعیت فاجعه‌بار وارد عمل شوند و این گروه فاسد، فاشیست و غیرمسئول را در برابر این‌همه فاجعه و رنج مجبور به پاسخ‌گویی کنند و اجازه به‌رسمیت‌شناختن آن را ندهند.
ادله حقوقی
با وجود اینكه تروریسم یك پدیده جهانی است كه صلح و امنیت بین‌المللی را تهدید می‌کند، به دلیل برخورد سیاسی كشورها با آن هنوز جامعه جهانی درخصوص ارائه یك تعریف واحد و مورد توافق درمورد آن به یك اجماع نرسیده است و این مسئله خود موجب شده تا نتوان با آن به نحو مؤثری برخورد کرد. در كنوانسیون 16 نوامبر 1937 جلوگیری و مجازات تروریسم آمده كه منظور از اعمال تروریستی، «اعمالی است جنایت‌كارانه علیه یك دولت كه به قصد ایجاد حالتی از وحشت و ترور در افكار اشخاص خاص یا گروه‌هایی از افراد یا افكار عمومی به اجرا در‌می‌آید». در این كنوانسیون هر عمل عمدی كه موجب مرگ یا صدمه بدنی یا از‌بین‌رفتن آزادی رئیس دولت، جانشینان او، همسران آنها یا افرادی كه دارای مشاغل یا مقامات دولتی هستند، صورت گیرد، به‌عنوان اعمال تروریستی محسوب شده است.
طالبان در فهرست گروه‌های تروریستی شورای امنیت سازمان ملل قرار دارد و طبق قوانین بین‌الملل کشورهای عضو باید از این سازمان تبعیت کنند. مارک میلی، رئیس ستاد مشترک آمریکا، هم در جلسه استماع مجلس سنا تأکید کرده است طالبان یک سازمان تروریستی بوده و هست و هنوز روابط خود را با القاعده قطع نکرده است. با‌وجود‌این نمی‌توان گروهی را در لیست تروریستی خود قرار دهیم و بعد آن را به‌عنوان یک عنصر سیاسی بین‌المللی شناسایی کنیم. ضمن اینکه در قطع‌نامه 1373 چارچوب فصل هفتم منشور صادر شده است كه برای همه دولت‌ها الزام حقوقی نسبت به رعایت تصمیمات شورای امنیت به وجود می‌آورد و در‌صورتی‌كه دولتی از اجرای تصمیمات صادره در چارچوب این فصل امتناع کند، شورای امنیت می‌تواند به اتخاذ اقدامات لازم از‌جمله اقدامات تنبیهی از اعمال تحریم‌های مختلف گرفته تا به‌كارگیری نیروهای نظامی علیه عضو خاطی بپردازد. بر‌اساس قطع‌نامه 1373 شورای امنیت سازمان ملل در رابطه با مقابله با تروریسم ضمن توصیف تروریسم به‌عنوان عملیاتی تهدیدكننده صلح و امنیت بین‌المللی، برای كشورها حق دفاع مشروع و مقابله با آن به هر روشی كه لازم باشد، شناخته شده است و از دولت‌ها خواسته شده تا برای این منظور با یكدیگر همكاری کنند. بر‌اساس‌این دولت قانونی افغانستان به رهبری امرالله صالح در حال دفاع مشروع از خود است. در‌این‌میان کشورهای عضو، موظف به همکاری و منع از تأمین مالی تروریست‌ها شده‌اند. باید به این نکته مهم توجه داشته باشیم که آنها در مذاکرات صلح بارها تأکید کرده بودند که این کشور خاستگاه تروریسم نخواهد بود. اکنون آنها این وعده را هم نقض کرده‌اند. شبکه حقانی که آمریکایی‌ها آنها را کشنده‌ترین و پیچیده‌ترین گروه تروریستی می‌خوانند و بارها حملات مرگ‌باری را علیه دولت افغانستان و نیروهای آمریکایی در افغانستان انجام داده‌اند، امروز جزئی از ساختار اصلی طالبان به حساب می‌آیند.
انور الحق مجاهد به جایگاه قدرت خانوادگی‌اش در جلال‌آباد بازگشته و همه کسانی که در سال ۲۰۰۱ با القاعده همکاری نزدیک داشتند، امروز مسئول طالبان و جنگجویان خارجی در شرق افغانستان هستند. از زمان روی‌کار‌آمدن طالبان در افغانستان، داعش خراسان به‌شدت تقویت شده است. آنها مسئولیت حمله به مسجد امام بارگاه فاطمیه را هم بر‌عهده گرفتند. همچنین طبق گزارش‌های رسیده، سایر گروه‌های تروریستی خارجی هم به آنها الحاق شده‌اند که بیشتر هدف آنها استفاده از خاک افغانستان برای تطبیق فعالیت‌های تروریستی در آسیای میانه، چین، هند، روسیه و حتی اروپا و آمریکا است.
گروهان‌های انتحاری تشکیل شده‌اند، گروه‌های بنیادگرا قدرت گرفته‌اند و موج جدید استشهادیون با روی‌کار‌آمدن طالبان سازماندهی‌شده‌تر و منظم‌تر از همیشه شده‌اند.
امروز به‌رسمیت‌شناختن طالبان از سوی دیگر کشورها بر‌خلاف رژیم حقوقی است که قطع‌نامه 1373 آن را ایجاد کرده است. نفس مقاومت به دلیل ماهیت و محبوبیت آن از حیث قواعد حقوق بین‌الملل از‌جمله موانع مؤثر در شناسایی طالبان از سوی جامعه جهانی است. جامعه جهانی باید به حمایت از دولت مشروع افغانستان بپردازد. امرالله صالح باید به‌عنوان رئیس دولت افغانستان نماینده کشورش در سازمان ملل را تعیین کند. سفارتخانه‌های افغانستان در همه کشورها باید به نماینده قانونی دولت افغانستان تسلیم شوند. همچنین تحریم‌های هدفمندی علیه اشغالگران طالبان وضع شود تا قدرت چانه‌زنی برای تشکیل دولتی از سوی مردم که زیر نظر نهادهای بین‌المللی است، فراهم شود، به‌جای تشکیل دولتی که به شکل سهامی خاص باشد و قرار باشد از اقوام در آن شریک باشند و هرکس سهمی از آن بخواهد.
حال و هوای کابل تحت حاکمیت طالبان
دو ماه پس از تصرف کابل توسط طالبان و برپایی امارت اسلامی زندگی مردم در این شهر در جریان است. با این حال هنوز کشوری طالبان را به رسمیت نشناخته است، تصاویر زیر را مشاهده کنید.
