توصیه‌هایی برای مصرف داروها در روزه‌داران

کبنا ؛بنا بر اعلام ستاد مرکزی اطلاع‌رسانی داروها و سموم سازمان غذا و دارو، افرادی که در دوران بارداری، شیردهی و یا دارای بیماری‌هایی مانند دیابت، فشارخون، روده تحریک‌پذیر، یبوست، زخم‌های گوارشی (معده و دوازدهه)، اختلالات کلیوی، اختلالات غده تیروئید، بیماری‌های اعصاب و روان، قلبی عروقی و تنفسی، هستند، پیش از اقدام به روزه‌داری، مشورت با پزشک معالج ضروری است.
بیماران نباید بدون مشورت با داروساز یا پزشک معالج خود، اقدام به قطع دارو، تغییر یا کاهش دوز مصرفی و یا تغییر زمان مصرف کند؛ رعایت نکردن این اصول می‌تواند منجر به عدم اثربخشی دارو، عدم دستیابی به اثرات درمانی، بروز اثرات جانبی و تشدید بیماری شود.
چنانچه فردی به‌رغم ابتلا به بیماری، پس از مشورت با پزشک معالج، مجاز به روزه گرفتن باشد، باید به نکات زیر توجه کند؛
بیماران مبتلابه صرع، در معرض خطر تغییر دوز دارو در ایام روزه‌داری هستند. پزشکان علاوه بر بیماران صرعی که با قطع دارو دچار بازگشت حملات تشنجی می‌شوند، باید به بیماران مبتلابه آسم که با قطع داروهای استنشاقی و افشانه‌های تنفسی دچار حملات آسمی می‌شوند، مشاوره دقیق داده و توصیه‌های لازم را ارائه کنند.
مطالعات به‌ عمل‌ آمده روی داروهای ضد فشارخون نشان می‌دهد که روزه‌داری تأثیر خاصی بر اثربخشی این داروها ندارد. البته گاهی اوقات لازم است در مورد داروهای مدر (ادرارآور)، برای جلوگیری از کاهش آب بدن، پزشک اقدام به کاهش دوز این داروها در بیماران روزه‌دار کنند.
برخی از داروهای ضدالتهاب این قابلیت را دارند که دو بار در طول روز مصرف شوند. مصرف این‌گونه داروها را می‌توان با مشورت پزشک و داروساز به زمان افطار یا سحر موکول کرد.
پزشک معالج برای درمان عفونت در بیمار روزه‌دار، می‌تواند اقدام به تجویز آنتی‌بیوتیک‌هایی کند که به‌جای چند بار مصرف در طی روز، یک یا دو بار در روز مصرف شوند.
برخی از داروها نیز به شکل آهسته رهش در بازار دارویی موجود هستند. در مورد این داروها به‌جای مصرف ۳ تا ۴ بار در روز، پزشک می‌تواند داروی آهسته رهش که یک‌بار در روز تجویز می‌شود توصیه کند.
تغییر نحوه مصرف برخی از داروها (از شکل خوراکی به شکل پوستی) در این ایام نیز بنا به تجویز پزشک ممکن است. در صورت وجود این شکل دارویی، به‌جای مصرف برخی از داروهای خوراکی، پزشک معالج می‌تواند آن‌ها را به شکل زیست چسب (چسب پوستی دارو در صورت موجود بودن) تجویز کند.
هرچند روزه‌داری برای برخی از مبتلایان به دیابت بنا بر تشخیص پزشک معالج می‌تواند مفید باشد، ولی تغییر خودسرانه دوز دارو و رژیم غذایی در برخی دیگر بسیار خطرناک است. بیمارانی که انسولین مصرف می‌کنند قبل از اقدام به روزه‌داری باید با پزشک معالج خود مشورت کنند. همچنین در تمامی بیماران دیابتی، کنترل مرتب قند خون و تنظیم آن بسیار مهم است.
نکته بسیار مهمی که در خصوص سلامت بانوان لازم به ذکر است، استفاده خودسرانه از داروهای ضدبارداری ترکیبی مانند LD جهت قطع خونریزی دوران قاعدگی و به‌ منظور کامل کردن روزه در ماه رمضان است؛ مصرف قرص‌های ضدبارداری ترکیبی به روشی که منجر به قطع قاعدگی شود، علاوه بر این‌که چرخه هورمونی مصرف‌کننده دارو را مختل خواهد کرد، تبعات خطرناکی مانند اشکالات انعقادی و ایجاد لخته در عروق اندام‌های تحتانی و حتی عروق مغزی به دنبال خواهد داشت. خصوصاً که این امر با کاهش مصرف مایعات ممکن است تشدید شود.
شیوع این عارضه با افزایش سن افزایش می‌یابد و این امر هشداری است برای بانوانی که در سنین بالای ۳۵ سال هستند، دارای اضافه‌وزن و سابقه ترومبوز و یا سیگاری هستند و قصد مصرف داروهای ضدبارداری بدون تجویز پزشک را دارند. لذا توصیه می‌شود در هر زمینه خصوصاً مصرف دارو با پزشک و داروساز مشورت شود.

توصیه‌های نحوه مصرف داروها در ماه مبارک رمضان
در خصوص اقدام به روزه‌داری و همچنین نحوه مصرف داروها، باید با پزشک و داروساز مشورت کنید.
چنانچه مبتلابه بیماری خاصی هستید که مجبور به مصرف دارو در ایام مبارک رمضان هستید، قبل از هر چیز با پزشک معالج خود مشورت کنید.
در زمان روزه‌داری هیچ‌گاه وعده‌های دارو را خودسرانه حذف و یا به زمان دیگری موکول نکنید. این عمل سبب اختلال در روند درمان می‌شود. مصرف بسیاری از داروها را می‌توان پس از مشوت با پزشک به زمان سحری یا افطار منتقل کرد.
روزه‌دار عزیز، چنانچه مبتلابه بیماری مزمن مانند فشارخون، دیابت، بیماری‌های گوارشی، اعصاب و روان، قلبی عروقی، تنفسی و اختلالات کلیوی هستید، در این خصوص که آیا روزه‌داری برای شما بدون اشکال است یا خیر و همچنین در صورت بی‌خطری، در مورد نحوه مصرف دارو و رژیم غذایی مناسب در ماه مبارک رمضان، با پزشک و داروساز مشورت کنید.
اثربخشی بسیاری از داروها، ارتباط مستقیمی با مصرف به‌موقع آن‌ها در زمان معین دارد. در ایام روزه‌داری خودسرانه نوبت داروی خود را قطع کنید.
قطع ناگهانی برخی از داروها به‌واسطه روزه‌داری بسیار خطرناک است. درباره قطع داروهای خود و نحوه استفاده آن‌ها در ماه مبارک رمضان، با پزشک و یا داروساز خود مشورت کنید.
بیماران دیابتی باید پیش از شروع ماه مبارک تحت بررسی پزشکی قرار گیرند. بیماران باید ازنظر سطح قند خون، فشارخون، چربی خون، انعقاد خون و وضعیت کلی بیوشیمی خون، بررسی شوند و بر این اساس رژیم غذایی و دارویی مختص هر بیمار قبل از شروع ماه مبارک تعیین شود.
هم بیماران و هم‌خانواده فرد مبتلابه دیابت باید در رابطه با خطرات احتمالی تهدیدکننده بیمار در ایام روزه‌داری مورد مشاوره قرار گیرند. همچنین در مورد علائم افزایش و کاهش قند خون، اندازه‌گیری قند خون، تنظیم وعده‌های غذایی، فعالیت بدنی و مصرف داروها در ماه مبارک باید آموزش لازم را دریافت کنند. علاوه بر این، روش درمان و اقدامات لازم در صورت بروز مشکل باید به همراه بیمار آموزش داده شود.

منبع ایسنا