تشکیل اتحادیه کشورهای فعال در حوزه اربعین

کبنا ؛عضو کارگروه پژوهشی تاریخ موسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی، گفت: باید به شکل گیری آرام اتحادیه کشورهای فعال در حوزه اربعین به عنوان یک نظم و سازمان بین المللی جدید بیاندیشیم.
نشست علمی "جایگاه پیاده روی اربعین در سیر تمدنی انقلاب اسلامی" عصر یکشنبه با حضور اساتید دانشگاهی و فقهی در دفتر حفظ و نشر آثار رهبری برگزار شد.
یعقوب توکلی در این نشست اظهار داشت: طی سالهای اخیر در مورد اربعین و پیشینه آن تنها به سابقه زیارت دسته جمعی اربعین در دوره های اخیر حدود هفت تا هشت دهه گذشته استناد شده و کمتر به بازآفرینی این حرکت و سوابق تاریخی و پیشینه آن پرداخته ایم.
وی افزود: این در حالی است که زیارت اربعین در بین ائمه مرسوم بوده است. در زیارت اربعین که توسط امام سجاد نقل شده می توان این مطلب را گرفت که این زیارت سنت بین شیعیان بوده است.
توکلی تاکیدکرد: میزان توجه به اجتماعی که در اربعین صورت می گرفت و نوعی رجوع بشمار می رفت، جزوی از سلوک شیعه بوده بود و روایات و اسناد تاریخی گویای این مدعاست.
وی گفت: بر اساس برخی اسناد تاریخی اولین بار به صورت رسمی و جدی زیارت اربعین توسط معزالدوله دیلمی در سال ۳۶۵ هجری قمری برگزار شده است.
توکلی اذعان داشت: به نظر می رسد علمای بزرگی بر این درک و باور بوده اند که مصیبت سیدالشهدا از زمان اسارت و آزاردیدن اسرای کربلا شروع می شود و در ابتدا دسته روی سوگواری سیدالشهدا در ۱۸ محرم برای رفتن بر سر قبر یکی از یاران امام حسین (ع) که بعد از اسارت به شهادت رسید، صورت می گرفته است.
توکلی ادامه این جریان را تا زمان حکومت طغرل بر بغداد
و برخورد شدید او با شیعیان عنوان کرد و گفت: از زمان شکل گیری دولت شیعی در ایران و دولت صفویان تعصب شدیدی در حکومت های سنی نشین برای براندازی این حکومت شکل و دسیسه های فکری زیادی صورت گرفت.
وی با اشاره به اختلافات مذهبی و تداوم فضای گذشته گفت: شاید یکی از کم و کسری های دفاع مقدس، این بوده که گذشته اختلافات جریانات شیعه و سنی را نمی دانستیم، چون از آغاز این اختلافات شاهد یک دوره خشونت جدید بین ناسیونالیسم ایرانی و عربی هستیم و طیفی از تسنن افراطی را دیده ایم که قربانیان آن ملت ایران و عراق شدند.


توکلی گفت: اتفاقی که الان بعد از انقلاب اسلامی و سقوط صدام افتاد ظهور جریان گسترده اربعین است، ما با مجموعه ای واقعیت های جدید روبرو شدیم، واقعیت دعوت ائمه از زیارت سیدالشهدا تجلی پیدا می کند در این پیاده روی و در کنار آن اوج فداکاری ملت عراق را شاهدیم ، در وضعیتی که جامعه عراق با فقر دست و پنجه نرم می کند از این حجم جمعیت پذیرایی می کنند و این امر برادری را تقویت می کند.
وی گفت: بزرگترین جمعیت حاضر در اربعین شیعیان عربستانی هستند پس یک جمعیت متحد را شاهدیم،شیعیان و حتی اهل تسنن از کشورهای مختلف حضور دارند بنابراین می توان گفت اربعین با این حس برادری که بین ما و قبایل و ملت های مختلف ایجاد کرد این نقطه را به پایان رساند که دیگر دولت ها نمی توانند به اسانی ملت ها را به جنگ با یکدیگر وادار کنند.
توکلی افزود: داعش و تکفیری و غیره محصول افراطی گری گسترده عده ای بود اما دیگر این موج سواری ممکن نیست.
آنچه در جریان اربعین افتاد امتزاج جوامع است که مانع از تخاصم ملت ها می شود و بالاترین اجماع قدرتی را در اربعین به منصه ظهور می رساند.
وی تاکید کرد: در حال حاضر ما هم وظایفی داریم ، کار مهم در این فضای گسترش موکب ها تا داخل شهرهای ایران این است که  ما به عنوان دولت جمهوری اسلامی باید موانع شیعیان پاکستانی و افعانستانی و غیره را برطرف کنیم ، به عنوان مثال همانگونه که عراق روادید را لغو کرد ما هم این مانع را برای زایران عبوری دیگر کشورها برطرف کنیم.
توکلی گفت: در کنار اینها باید به شکل گیری آرام اتحادیه کشورهای فعال در حوزه اربعین به عنوان یک نظم و سازمان بین المللی جدید بیندیشیم که می تواند ظهور یابد همانگونه که این دسته روی آرام یک ارتش بین المللی جدید ایجاد می کند.
وی خاطرنشان کرد: همچنین این وحدت عقلانیتی که در منطقه شکل می گیرد قابل توجه است، بین بزرگان شیعه در منطقه اختلافی وجود ندارد، به گونه ای شاهد بروز و ظهور عقلانیت علوی و عاشورایی هستیم و باید تلاش کنیم حول اربعین این وحدت را رونق دهیم و ادبیات اربعین مشترک و فضای اغنای فرهنگی برای دشمنان ایجاد کنیم.
توکلی گفت: باید جریاناتی از ناسیونالیسم ایرانی و عربی که به دنبال حذف این جریان هستند را شناسایی کنیم و آگاهی و هوشمندی در برابر این فضا ایجاد کنیم.
وی بر رفع مخاطرات این فضای قدسی نیز تاکید و خاطرنشان کرد: باید توجه داشته باشیم عنصر فساد مالی در کشور زیاد شده و عبور بی تفاوت از این ماجرا کشور را با خطرات جدی روبرو خواهد کرد در کنار درک فضای قدسی باید به مخاطرات این فضا نیز توجه کنیم.

اربعین ظرفیت تجمیع محبان اهل بیت از تمام ادیان و مذاهب

حجت الاسلام سیدمحمدمهدی میرباقری نیز در این نشست به شرایط امت سازی و مناسک آن پرداخت و گفت: اصول ، ملت، رهبر، و تجمع قلوب حول امام و رهبر یک ملت از جمله لازمه ها و مناسک امت سازی است و پس از امت سازی نیاز به بلد امین است.
وی با اشاره به دسیسه ها و مخاطرات در کمین امت و تمدن اسلامی افزود: طرحی در توسعه جهانی ۲۰۳۰ مدنظر ابرقدرت های جهانی است که فضا را برای تمدن اسلامی ناامن می کند و عبور از این مخاطرات و فصای مخاطره آمیز نیازمند رهبری امت است.
حجت الاسلام میرباقری سر و صدا در برابر ندای رسول یک امت را دیگر مخاطرات برشمرد و افزود: همه امت باید در برابر رسول خدا یکصدا باشند، همه صداها باید فروخفته باشد وگرنه اصلا امت و تمدن اسلامی شکل نمی گیرد و یا وحدت امت را بر هم می زند.
وی به نقش سیدالشهدا در تمدن اسلامی اشاره کرد و گفت: در  اربعین همه مهمان کرامت آن حضرتند، سیدالشهدا بساطی بپا کرد که کل ملت ها را وارد یک دالان حزن کرد ، زیارت اربعین فصایی برای امت سازی ایجاد کرد که محور ابن تجمع تاریخی حول امام باشد، این تجمع امت و ملت می سازد.
حجت الاسلام میرباقری تاکیدکرد: کربلا نماد تمدن ماست که حول آن اجتماع صورت می گیرد، هزینه ای است که نبی اکرم برای امت سازی و نجات از جبهه کفر و نفاق داده است.
وی افزود: زیارت و عزاداری دو نقطه قوت این وحدت است، عاشورا جنگ بر سر طبقات اقتصادی و امپریالیسم و غیره را خاموش می کند، عاشورا محور امت سازی اسلامی است.
وی افزود: باید حول این محور ، شیعیان و محبان اهل بیت و مسیحیان محب را جمع کنیم و اربعین این ظرفیت را دارد.

ایجاد فرهنگ اجتماعی فراملی با اربعین
دیگر عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی نیز در این نشست با بیان اینکه تمدن، نمونه عالی فرهنگ است گفت: وقتی فرهنگ بروز و جلوه می‌کند به تمدن می‌رسیم و تمدن بستری است که فرهنگ در آن ظهور اجتماعی می یابد.
موسی نجفی با اشاره به روایاتی در پیشینه اربعین افزود: زیارت اربعین از گذشته بوده و اجرا می‌شده است، اما پس از سقوط صدام این امر گسترده تر شد، اتفاق جدیدی است به شکلی که یک فرهنگ بروز اجتماعی پیدا کرده است.
نجفی گفت: پیاده روی اربعین، احیای سنت است، اما رگه‌ها و جنبه‌های جدید دارد. در راهپیمایی اربعین، مرکزی قدسی دیده می‌شود و این باعث شکل گیری تمدن فرهنگی اجتماعی عظیمی است.
وی افزود: جنبه گستره جغرافیایی و فراملی را می‌توان در راهپیمایی اربعین دید و می‌توان هم با مومنان و هم غیرمومنان ارتباط برقرار کرد. در این راهپیمایی عظیم نظمی مقدس وجود دارد که حتی غیرمومنان را نیز مجذوب می کند.