یادگاری ایران روی دیوار چین / چين متحد نزديک ايران نيست

کبنا ؛بيانيه مشترک «پکن» و «رياض» در مورد همکاري ايران و آژانس بين‌الملل انرژي اتمي واکنش‌هاي بسياري را در داخل و خارج ايران به همراه داشت.
به گزارش کبنا آرمان امروز نوشت: برخي معتقدند که يادگاري ايران بر روي ديوار چين باعث شده تا چيني‌ها بتوانند از اين موضوع استفاده کنند در منطقه به دنبال افزايش روابط امنيتي اقتصادي با ديگر کشورها باشند. ولي موضوع اصلي اين است که چين به عربستان به چشم يک مشتري پول دار نگاه مي‌‎کند که تجارتش با ايران چند درصد تبادلات تجاري چشم بادامي‌ها با اعراب است و همين موضوع خود مي‌رساند که چين هرگز براي توسعه رابطش با سعودي‌ها، منافع‌ش با ايران را در اولويت قرار نمي‌دهد. تبادلات جهاني در دهه‌هاي اخير به سمتي رفته است که ديگر موضوعات ايدئولوژيکي و ايده‌هاي آرمان‌خواهي در روابط بين کشورها اهمتي ندارد. چين در حال حاضر با تمام اختلافات ريشه‌اي که با ايالات محتده امريکا دارد ولي همچنان از شريکان تجاري رده اول يکديگر محسوب مي‌شوند و اين مي‌رساند که دولت چين هرگز نمي‌تواند براي ايران ديوار محکمي براي يادگاري نوشتن باشد. زيرا «تضاد منافع» سبب مي‌شود تا چين متحد قابل اعتمادي براي ايران نخواهد بود.

«چين و عربستان» در بخشي از بيانيه مشترک خود پس از پايان ديدار سران دو کشور، به پرونده هسته‌اي ايران پرداخته و خواسته‌هايي را در رابطه با همکاري جمهوري اسلامي ايران با آژانس بين‌المللي هسته‌اي مطرح کردند.
روز جمعه در پايان نشست سران عربستان و چين که با حضور «شيء جينپينگ» رئيس جمهور چين و «سلمان بن عبدالعزيز»، پادشاه عربستان در «رياض» برگزار شد، بيانيه مشترکي صادر شد که در آن علاوه بر اشاره به روابط دوجانبه و امضاي يادداشت تفاهم‌ها و توافقنامه‌ها بين طرفين، به مسائل منطقه‌اي و جهاني از جمله برنامه هسته‌اي ايران نيز پرداخته شد. در بيانيه مشترک دو طرف چيني و سعودي بدون اشاره به حاشيه‌هايي که در زمينه احياي مذاکرات هسته‌اي در ماه‌هاي اخير رخ داد، بر لزوم تقويت همکاري‌هاي مشترک پکن و رياض براي تضمين صلح آميز بودن برنامه هسته‌اي ايران تأکيد شد. عربستان همواره مدعي است که ايران هسته‌اي آنها را تهديد خواهد کرد. ادعايي به بيش از اشاره به فعاليت‌هاي هسته به دليل مسائل رقابتي و اختلافاتي که بين اين دو همسايه وجود داشت مطرح شده است. دو طرف همچنين از تهران خواستند با آژانس بين المللي انرژي اتمي همکاري کند و به معاهده منع اشاعه سلاح‌هاي هسته‌اي پايبند باشد. موضوعي که ايران همواره در مورد ان اعلام کرده است که قصدش از فعاليت‌هاي هسته‌اي همواره در زمينه مسائل صلح آميز خواه بود و موارد مطرح شده از سوي برخي از کشورها را سياسي‌بازي خوانده است. اما در اين بيانيه تنها به فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران اشاره نشده است و در بخش ديگري از بيانيه بر اهميت احترام ايران به اصول حسن همجواري و عدم دخالت اين کشور در امور داخلي کشورها تاکيد کردند. که مي‌تواند اشاره‌اي به فعاليت‌هاي نظاميان حوثي‌هاي يمن باشد که خودشان را نزديک به ايران مي‌دانند و از اين موضوع در تقابل‌هاي نظامي که در يمن با سعودي‌ها دارند استفاده کرده‌اند.

چين متحد نزديک ايران نيست
«فريدون مجلسي»، تحليل‌گر مسايل بين‌الملل در واکنش به اين بيانيه با اشاره به اهميت بازار عربستان سعودي براي چين‌ها و تلاش‌ اين دو کشور براي گسترش فعاليت‌هاي اقتصادي و امنيتي به خبرنگار «آرمان امروز» مي‌گويد: «تجارت و روابط گسترده‌اي که چين با عربستان در طول سال‌هاي اخير به وجود آورده است قابل مقاسيه با تجارت «تهران-پکن» نيست و همين موضوع مي‌رساند که عربستان براي چين متحد ثروتمندي محسوب مي‌شود و نيازي نمي‌بينيد که بخواهد به مواضع ايران در قبال عربستان فکر کند. فراموش نکنيد که پيش از 2015 که توافقنامه برجام به امضا رسيد، چين يکي از کشورهايي بود که به شش قطعنامه‌ شوراي حکام که براي محدودسازي فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران صادر شده بود راي مثبت داد پيش از بررسي و تحليل در مورد بيانيه اخير عربستان و چين بايد بگوييم که پکن هم نمي‌خواهد ايران به سلاح هسته‌اي دست پيدا کند و همواره در مجامع بين‌المللي از ايران خواسته تا فعاليت‌هاي هسته‌اي خود را با قوانين بين‌المللي همراه کند. به اين موضوع هم اشاره کنيم که اگر از سوي ديگر به موضوع نگاه کنيم اين بيانيه و حرکت چين مي‌تواند به نفع ايران هم استفاده شود، چون ايران هم همواره دستيابي خود به سلاح هسته‌اي را رد کرده است.»
او در همين مورد با اشاره به اينکه که در وضعيت کنوني روابط بين‌الملل، هيچ کشوري نمي‌تواند به ديگر اعتماد کند، ادامه مي‌دهد: «توجه داشته باشيد که در حال حاضر ايران هم اعتمادي به چين ندارد و در فضاي بين‌الملل اين تنها روسيه است که فيلا به‌عنوان متحده ايران محسوب مي‌شود. اين رابطه نزديک روسيه با ايران تنها به‌دليل اين است که مسکو مي‌خواهد از ايران به‌عنوان متحد جنگ در اوکراين استفاده کند. در اين شرايط هيچ کشوري نمي‌تواند به کشور ديگري اعتماد داشته باشد. از سوي ديگر عربستان هم به عنوان همسايه ايران به اندازه نگران توسعه‌ تاسيسات هسته‌اي ايران است و سعي مي‌کند همواره اين دغدغه خود را در چنين مواقع‌اي نشان دهد.»
مجلسي با تاکيد بر اينکه دولت تاجر چين بر افزايش روابط خود با عربستان اصرار دارد، اضافه مي‌کند: «چين يک کشور تاجر است که همواره به‌دنبال خريد مواد اوليه و فروش محصولات خودشان هستند، که عربستان به‌دليل تنوع محصولات نفت و انرژي مي‌تواند سوژه جذابي براي پکن باشد. ولي در مقابل بايد بگوييم که تجارت ايران تنها چند درصد از مبادلات چين در خاورميانه را در بر
مي‌گيرد. از سوي ديگر بايد به اين موضوع اشاره کنيم که کشور عربستان به نوعي رهبري برخي کشورهاي عربي حاشيه خليج فارس را بر عهده دارد. تجارت چين با عربستان مي‌تواند اهرمي براي ارتباط با ساير کشورهاي عربي حوزه خليج فارس باشد. از سويي ايران که در حال حاضر در جهان با کشورهاي زيادي همکاري ندارد، روابط با چين به‌عنوان پنجره‌ باز روابط اقتصادي ايران محسوب مي‌شود که در هر شرايطي در موقعيت زماني کنوني به آن نياز خواهد داشت. اينکه عربستان بر عليه منافع ايران فعاليتي انجام دهد جاي تعجب ندارد زيرا اولويت چيني‌ها و ساير کشورها بر منافع ملي خودشان است. چيني‌ها حتي با آمريکا که اختلافات بنيادي و ايدولولوژيکي دارند روابط تجاري درخشاني ايجاد کرده‌اند.»