افزایش نرخ در بازار آزاد ارز واقعی نیست / ناآرامی‌های ۳ ماه گذشته در بازار ارز اثرگذار بوده / نوسانات فصلی هم موثر است

کبنا ؛رئیس کل بانک مرکزی، علت افزایش نرخ دلار را در افزایش نرخ بهره در بیش از ۹۰ کشور دنیا، نوسانات فصلی و ناآرامی‌های اخیر در کشور دانست و گفت: افزایش نرخ در بازار آزاد ارز واقعی نیست و حتما تعدیل خواهد شد و ما به عنوان بازارساز برای آن برنامه داریم.
 علی صالح آبادی ساعاتی پیش در یک برنامه تلویزیونی اظهار کرد: تورم ریشه‌های متعددی دارد؛ یک ریشه آن عوامل طرف عرضه و هزینه است که مثلا قیمت‌های جهانی باعث آن می‌شود. عامل دوم تقاضاست که به نقدینگی و پایه پولی برمی‌گردد. عامل سوم انتظارات تورمی است.
به نوشته ایسنا، وی افزود: پایه پولی، پولی‌ است که بانک مرکزی به جامعه تزریق می‌کند، بخشی از آن به خرید ارزهای دولت برمی‌گردد که بانک مرکزی برای خرید آن ریال می‌پردازد و به جامعه تزریق می‌شود. محور دوم بدهی دولت به بانک مرکزی و محور سوم بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی‌ست و اوراق دولتی که خریداری می‌شود.
رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: ابتدای امسال یک برنامه پولی نوشتیم که تا پایان سال به چه میزانی از پایه پولی برسیم. از سال گذشته کمیته پایه پولی و نقدینگی تشکیل دادیم و ماه به ماه رصد و پایش کردیم. یکی از دلایل رشد پایه پولی تنخواه بود که آن را حذف کردیم و جلوی تزریق حدود ۶۰ همت تزریق پول پرقدرت به جامعه جلوگیری شد.
رشد نقدینگی زیر ۳۰ درصد تا پایان سال
صالح‌آبادی از کاهش رشد نقدینگی به کمتر از ۳۰ درصد تا پایان سال خبر داد و گفت: روند رشد نقدینگی کاهنده است. روند ۱۲ ماهه نقدینگی در ابتدای دولت سیزدهم ۴۲.۸ درصد بوده که در آبانماه ۱۴۰۱ به ۳۲.۹ رسیده است. رشد خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی نیز در سال گذشته ۱۷.۵ درصد بود که امسال در آبان‌ماه به ۳.۸ درصد رسیده است.
وی افزود: سپرده قانونی بانک‌ها را از ۱۰ درصد به ۱۵ درصد افزایش دادیم تا ترازنامه بانک‌ها کنترل شود. کنترل نقدینگی از اهداف اصلی بانک مرکزی است و برای تحقق آن کاملا جدی هستیم. بانک‌ها طبق شاخص‌های رتبه‌بندی سلامت بین ۱‌.۵ تا ۲.۵ درصد رشد ترازنامه دارند و بیشتر از آن اجازه نمی‌دهیم.
افزایش سرمایه ۳۵ همت در بانک‌های دولتی
صالح‌آبادی بیان کرد: امسال در بانک‌های دولتی با کمک دولت ۳۵ همت افزایش سرمایه خواهیم داشت. برای اصلاحات بانک‌ها هم با کمک خودشان برنامه اصلاحی درنظر گرفته‌ایم. اصلاح تراز نقدینگی و فروش اموال مازاد بانک‌ها، با همراهی خود بانک‌ها به خوبی پیش می‌رود.
رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: تورم تولیدکننده در ابتدای دولت سیزدهم ۸۲‌.۶ درصد بود که با روند نزولی در آبان‌ماه ۱۴۰۱ به ۳۹.۱ درصد رسیده است. تورم نقطه به نقطه تولیدکننده ۱۰۳ درصد بود که اکنون به ۳۲ درصد رسیده است. تورم سالانه مصرف کننده هم در ابتدای دولت ۵۹.۳ درصد بود که اکنون به ۳۹.۹ درصد رسیده است‌.
کاهش چشمگیر تورم در سال آینده
وی گفت: تورم ماهانه در ابتدای سال بالا رفت که دلیل عمده آن اجرای طرح مردمی سازی یارانه‌ها و افزایش حقوق‌ها و تغییر عوارض حقوق گمرکی بود. اگر این ۳ عامل نبود تورم کنونی بسیار کمتر بود اما در سال آینده این عوامل را نخواهیم داشت و تورم به صورت چشمگیری کاهش خواهد یافت. بدون شک انتظارات تورمی و روند تورمی در ماه‌ها و سال آینده کاهشی خواهد بود و دیگر شوک‌های سال ۱۴۰۱ را نخواهیم داشت.
صالح‌آبادی افزود: اگر طرح مردمی سازی یارانه‌ها و تغییر مبنای حقوق گمرکی نبود امسال تورم به ۲۵ درصد می‌رسید. بعد از بهبود وضعیت کرونا در کشور رشد ۵.۴ درصدی بخش خدمات را شاهد بودیم و رشد بخش صنعت و معدن و کشاورزی هم قابل توجه است.
وی با بیان اینکه بخشی از کنترل تورم به انضباط بودجه‌ای دولت برمی‌گردد و امیدواریم بودجه با منابع واقعی دیده و بسته شود، گفت: تسهیلات تکلیفی در بودجه هم مهم است. بر اساس محاسبات ما در بودجه توان بانک‌ها برای تسهیلات تکلیفی مشخص شده است که در لایحه بودجه درج می‌شود، از مجلس انتظار داریم در چهارچوب آن عدد تسهیلات تکلیفی درنظر بگیرند. باید هدف اصلی همه از مجلس تا دولت کنترل تورم باشد.
رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: نرخ دلار نیمایی در ابتدای آبان ۱۳۹۹ به ۲۸ هزار تومان رسید. ارز نیما ارزی است که برای واردات کشور تامین می‌شود و حجم بالای ارز کشور در این سامانه معامله می‌شود.
دولت و صادرکنندگان عرضه کننده ارز در سامانه هستند و واردکنندگان از این طریق ارز واردات را دریافت می‌کنند.
وضعیت ارزی از سال قبل بهتر است
وی با اعلام اینکه از ابتدای سال تاکنون ۳۲.۱ میلیارد دلار ارز در سامانه نیما عرضه شده است، گفت:سال گذشته در همین مدت ۱۹.۶ درصد بود که نشان از افزایش ۶۴ درصدی عرضه ارز در سامانه نیماست. این نشان می‌دهد که وضعیت ارزی کشور نسبت به سال گذشته بسیار بهتر بوده است.
دلایل افزایش نرخ دلار از دید صالح‌آبادی
صالح آبادی افزود: نرخ دلار در بازار غیررسمی از اواخر ۱۳۹۸ افزایش وحشتناکی داشت و در اواسط ۹۹ به ۳۱ هزار و ۵۰۰ تومان تومان رسید. در گذشته در مقاطعی نرخ ارز جهش داشت و مجددا کمی کاهش پیدا می‌کرد. اخیرا بخشی از افزایش قیمت ارز به تقویت دلار به دلیل افزایش نرخ بهره در بیش از ۹۰ کشور دنیا به ویژه در آمریکا بود. البته ناآرامی‌های ۳ ماه گذشته نیز در بازار ارز اثرگذار بوده است.
وی ادامه داد: البته نوسانات فصلی هم موثر است، در پایان سال میلادی همیشه نوسان داشته‌ایم که مجدد اثرش از بین خواهد رفت. بازار غیررسمی با حجم معاملات بسیار کم نرخ تعیین می‌کند و نرخ واقعی نیست.
افزایش نرخ در این بازار واقعی نیست و حتما تعدیل خواهد شد و ما به عنوان بازارساز برای آن برنامه داریم.
رئیس کل بانک مرکزی از افزایش عرضه ارزهای پرطرفدار خبر داد و گفت: در سیاست‌گذاری ارزی برنامه‌های متعدد و متنوعی داریم. نقشه ارزی و نقشه تجاری کشور باید باهم منطبق باشد تا نیاز واردات به سهولت و سرعت تامین شود. در این زمینه، کمیته مشترکی بین وزارت نفت‌، وزارت صمت و بانک مرکزی ایجاد شده است تا تامین ارز بهتر از قبل بوده است.
افزایش سقف تسهیلات ارزی کالاهای اساسی
وی با بیان اینکه تخصیص ارز کالاهای اساسی از ۳۰ روز به ۴۸ ساعت کاهش پیدا کرده است، گفت: کالاهای دیگری هم که در بازار رسمی تامین نمی‌شد در آینده نزدیک تامین خواهد شد. سقف تسهیلات ارزی برای کالاهای اساسی را از ۲۰ به ۶۰ میلیون دلار افزایش دادیم. عرضه ارز صادرکننده و دریافت ارز توسط واردکننده به صورت مستقیم را در هفته‌های آینده فراهم خواهیم کرد.
صالح‌آبادی افزود: بدون برجام بسیاری از مطالبات ارزی را وصول کردیم و روابط ایران و چین راهبردی است و حواشی اخیر هیچ تاثیری در روابط ما ندارد.
وی درباره تغییر معاون ارزی بانک مرکزی نیز گفت: معاون جدید اقدامات مناسبی را دنبال خواهد کرد تا به زودی شاهد ثبات و آرامش در بازار ارز باشیم.