تاریخ انتشار
سه شنبه ۱۸ آذر ۱۳۹۹ ساعت ۱۲:۴۶
کد مطلب : ۴۲۸۳۱۴
هشدار و اعتراض عزت الله ضرغامی: تعداد نامزدهای اصولگرایان برای 1400 زیاد است؛
کاندیداهای اصولگرا در اتوبوس هم جا نمی‌شوند
۰
کبنا ؛اصولگرایان که تنها دلیل مشکلات کشور را وابسته به قوه‌مجریه می‌دانند و بعضاً معتقدند که پیروز نهایی انتخابات 1400 خواهند بود، صفی طولانی از نامزدهای انتخاباتی تشکیل داده‌اند که حضور نظامیان در میان آنها از همیشه پررنگ‌تر است. در این میان به‌نظر می‌رسد، عده‌ای نیز طمع کرده‌اند تا به‌عنوان جریان سوم در انتخابات ریاست‌جمهوری ظاهر شوند.
اما در میان اصلاح‌طلبان باید با ذره بین گشت تا افرادی را یافت که آسوده خاطر باشیم از مراحل تأیید صلاحیت نهادهای نظارتی می‌گذرند!
همان چالش همیشگی، اینبار اما شدیدتر، یک رئیس جمهور و یک لشگر کاندیدای آماده به خدمت! برای 1400 خیلی‌ها خودشان را آماده کرده‌اند، برخی سیاست پیشه کرده‌اند و فعلاً خودنمایی نمی‌کنند برخی دیگر اما کم و بیش جار می‌زنند که قرار است هفت ماه دیگر سودای پاستور کنند. عزت الله ضرغامی که علاقه‌اش به رئیس جمهور شدن را پنهان نکرده است در آخرین اظهارنظرش در ویژه‌برنامه بسیج دانشجویی دانشگاه شهید بهشتی با موضوع «دولت جوان، حزب‌اللهی و انقلابی علاج این روزها» که به مناسبت ۱۶ آذرماه روز دانشجو برگزار شده بود در پاسخ به سوالی پیرامون احتمال کاندیداتوری‌اش در انتخابات ریاست جمهوری سال آینده، نحوه فعالیت شورای ائتلاف در این انتخابات و همچنین صف‌بندی احتمالی کاندیداها، گفت: «در مورد جبهه انقلاب و دوستان اصولگرا که من این نام را اصلاً قبول ندارم و معتقدم که پوست خربزه زیر پای بچه‌های انقلاب است، ما الان یک مینی بوس نامزد داریم و تعداد نامزدها زیاد است.» پیش از این البته نقوی حسینی نماینده سابق مجلس و رئیس ستاد انتخاباتی سعید جلیلی در انتخابات 1392 گفته بود: فضا به گونه‌ای است که حتی شنیدن نام برخی افراد لبخند به لب‌ها می‌آورد و به قول محمدرضا باهنر دوستانه نصیحت نمی‌شوند که «تو را به حضرت عباس نیا.» سیدحسین نقوی حسینی، درباره نگاه شخصیت‌های اصولگرا به انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ گفته بود: در مسیر آماده شدن برای انتخابات ریاست جمهوری دو دوره را شاهد هستیم. در یک دوره طرح نام‌ها انجام می‌شود و در دوره دوم انصراف‌ها و به نفع دیگری کنار رفتن‌ها برجسته می‌شود. مثلاً شنیدم آقای سیدامیرحسین قاضی زاده هاشمی رسماً ستاد تشکیل داده و جلسه برگزار کرده است، یعنی ما در مرحله اولیم و باید منتظر باشیم لیست اسامی به ۳۵ نفر برسد. این یعنی آمار مینی بوسی ضرغامی حالت خوش بینانه است و مدعیان ریاست جمهوری در اردوگاه اصولگرایی در یک اتوبوس هم جا نمی‌شوند چه رسد به مینی بوس.
نگاه‌های متفاوت به تعدد کاندیداها
هرچند برخی اصولگرایان این موضوع را امر مثبتی می‌دانند، از جمله ناصر ایمانی که گفته: «اصل تعدد کاندیداها، چیز خوبی است اگر در کشور ما چه از طیف اصولگرا، اصلاح‌طلب و مستقل و غیره، 30 نفر داشته باشیم که در این شرایط ویژه کشور، خودشان را آماده اداره کشور بدانند، باید خوشحال باشیم چراکه تصور می‌کردیم هیچ‌کس حاضر نیست پا به میدان رقابت انتخابات ریاست جمهوری بگذارد و این صحنه پرآشوب را بخواهد اداره کند بنابراین از اینکه تعدد کاندیدا وجود دارد باید خوشحال باشیم چرا ناراحت؟!»
این چهره سیاسی اصولگرا عنوان کرد: «همین که بسیاری از افراد برای کاندیداتوری در انتخابات ریاست جمهوری اعلام آمادگی می‌کنند، بسیار مهم است چراکه به هر حال آنها از مردم عادی نیستند و از افرادی هستند که حداقل سوابق مختصری از مدیریت در کشور در کارنامه داشتند که بدین گونه، اشتیاق برای حضور دارند.» برخی دیگر هم مواضعی متناقض دارند که در عین اینکه تعدد کاندیداهای اصولگرا را قبول ندارند در عین حال معتقدند تعدد کاندیدا بد نیست. به عنوان نمونه «غلامحسین رضوانی»، عضو جبهه پایداری و نماینده مردم تهران در مجلس، در این باره که بسیاری از چهره‌های اصولگرا، بحث تعدد کاندیداها را مطرح می‌کنند و آن را به عنوان مانع وحدت اصولگرایان بر سر کاندیدای واحد در انتخابات 1400 قلمداد می‌کنند، گفته است: اظهاراتی که در این باره مطرح می‌شود بخشی از آن شامل گمانه‌زنی‌های بی‌اساس است و بخشی نیز مربوط به خبرسازی و به نوعی فرار به جلو است؛ بدین معنا که می‌خواهند تثبیت کنند رقابت انتخاباتی، درون جریانی است از این رو خبرهایی را جعل می‌کنند تا ادعاهای خود را اثبات کنند.
او افزود: چرا کسانی که مدعی هستند مردم باید به صورت گسترده‌تر در انتخابات شرکت کنند و در عین حال تعداد کاندیداها نیز باید زیاد باشد تا این حضور گسترده‌تر شود، از این موضوع می‌هراسند و به تعدد کاندیدا، سونامی می‌گویند! به هر روی این تناقضات باید حل شود. رضوانی ادامه داد: نخست اینکه، این بحث زودهنگام است دوم اینکه برای این گمانه‌زنی، دلیلی هم وجود ندارد که پایه و اساس داشته باشد حال به فرض اینکه تعدد کاندیدا وجود داشته باشد چرا باید از این موضوع هراس و ترس وجود داشته باشد؟ همچنین چه دلیلی دارد که ما اصرار داشته باشیم که حتماً همه درباره موضوع، مصداق و فرد خاصی توافق کنند. قدیمی‌های اصولگرا به دنبال همان راهکارهای قدیمی هستند هرچند شاید باور ندارند شرایط در اردوگاه اصولگرایی تغییر زیادی کرده و بسیاری هوس خدمت به سرشان زده است.
اسدالله بادامچیان دبیرکل حزب موتلفه دیروز در اعلام مواضع هفتگی حزب موتلفه با اشاره به انتخابات سال ۱۴۰۰، اظهار داشت: حزب موتلفه اسلامی برای انتخابات سال آینده اعتقاد به وحدت همه نیروهای ارزش گرا دارد زیرا شرایط جهانی، بحران همه جانبه آمریکا و کشورهای سه‌گانه اروپایی، مشکلات اقتصادی و سیاسی منطقه، مشکلات کرونایی، گام دوم انقلاب اسلامی و ضرورت حل مشکلات مردم ایجاب می‌کند که همه نیروها با هم در وحدت و همراهی و یاری دهی به یکدیگر قرار گیرند. وی تصریح کرد: جامعه روحانیت می‌تواند محور این وحدت برای همگان باشد و هراقدامی تحت هر عنوانی در جهت تضعیف این وحدت باشد آسیب‌زا است و موجب تجری دشمنان اسلام و جریانات مسئله‌دار خواهد شد و از همگان دعوت می‌کنیم در محور وحدت و تجمع همه نیروها اقدام کنند. وهاب عزیزی دیگر چهره سیاسی اصولگرا، اما نگاه دیگری به موضوع وحدت در میان اصولگرایان دارد. او با بیان اینکه، تعدد کاندیداهای اصولگرایان مثل تب بالا، نشان‌دهنده بیماری و یک علامت هشدار است، می‌گوید: «بررسی رفتار انتخاباتی جریان اصولگرایی در سال ۹۶ و ۹۸ مبیّن این است که این جریان، وحدت پایدار دهه‌های پیشین را از دست داده و به وحدت‌های موقتی و یکبار مصرف، بسنده کرده است. دلیل این امر نبودن محور و لیدر قوی و مقبول جریانی است. جمنا یا جبهه مردمی نیروهای انقلاب در انتخابات ۹۶ نتوانست، اجماع کامل بین همه گروه‌های اصولگرایی ایجاد کند و نتیجه را واگذار کرد و خودش نیز از بین رفت. در انتخابات سال ۹۸ یک کپی از جمنا با اسم جدید «شانا» یا شورای ائتلاف نیروهای انقلاب عرضه شد که تاریخ مصرف آن پشت در مجلس بود.»
نگاه یک اصلاح‌طلب
با وجود همه دیدگاه‌های مختلف و گاه متناضی که در جریان اصولگرا وجود دارد واقعیت این است که اصولگرایان برای 1400 بسیار پر اشتها هستند. هرچند آنها بعد از پیروزی بایدن کمی نگران شدند که با گشایش احتمالی وضع اقتصاد ذیل برجام ممکن است اصلاح‌طلبان شانس قابل توجهی برای رقابت در 1400 داشته باشند اما براساس واقعیت‌های موجود بعید به نظر می‌رسد که مردم دست کم در 1400 با اصلاح‌طلبان آشتی کنند و این فرصت را برای اصولگرایان فراهم خواهد کرد تا در میان خود به رقابت شدیدتری بپردازند، امری که برخی درباره آن هشدار داده‌اند، برخی کتمان می‌کنند و برخی راه حل ارائه می‌کنند. در همین زمینه با یک فعال سیاسی اصلاح‌طلب گفتگو کردیم. درباره اینکه چرا تعدد نامزدهای اصولگرا در این دوره از انتخابات شدت گرفته است.
اسماعیل گرامی مقدم به «آفتاب یزد» گفت: «آنچه همواره کاندیداهای مختلف برای حضور در عرصه‌های رقابتی در کشور مطرح می‌کنند این است که نوعی احساس تکلیف در آنها برای حضور به وجود می‌آید که تصمیم به چنین امری می‌گیرند، این تعدد کاندیدا یا احساس تکلیف به خودی خود امری منفی نیست اما موضوعی که باید مدنظر قرار گیرد این است که باید مبتنی بر منافع ملی و با اهدافی در راستای مصالح افکار عمومی و کشور کاندیداها وارد عرصه شوند نه پیروزی جناحی یا شخصی، البته امیدواریم حال که سخن از تعدد کاندیدا می‌شود همان منافع ملی نیز در اولویت دوستان باشد.»
او افزود: «با این حال موضوعی که وجود دارد این است که تعداد کاندیدا هرچقدر هم باشد غالباً شورای نگهبان بین 4 تا 8 نفر را برای رقابت نهایی تأیید می‌کند و با توجه به اینکه اصولگرایان اطمینان بیشتری دارند که تأیید می‌شوند نامزدهای بیشتری نیز اعلام آمادگی می‌کنند اما در میان اصلاح‌طلبان باید با ذره بین گشت تا افرادی را یافت که آسوده خاطر باشیم از مراحل تأیید صلاحیت نهادهای نظارتی می‌گذرند! از سوی دیگر باید دید اصولگرایان در نهایت چه سیگنال‌هایی را دریافت می‌کنند طرفداران این جریان نیز اصطلاحاً شب انتخاباتی هستند و با پیام‌های بیرونی که دریافت می‌کنند از یک کاندیدا حمایت می‌کنند و دیگری را طرد.»
سخنگوی حزب اعتماد ملی در ادامه اظهار داشت: «یکی دیگر از دلایل درباره شدت یافتن تعدد کاندیداهای اصولگرایی این است که برخی در این جناح همچنان تخمین می‌زنند که روند مشارکت کاهشی باشد و این کاهش مشارکت به اصولگرایان کمک کند در انتخابات 1400 نیز همچون انتخابات مجلس 1398 پیروز شوند، بنابراین وقتی رقابت را درون جناحی می‌بینند تعداد کاندیداهای تک جناحی نیز افزایش می‌یابد و هرکس تمایل دارد خودش برنده چنین انتخاباتی باشد. این درحالی است که متغیر کاهش مشارکت قطعی نیست و اگر در ماه‌های آینده گشایش‌های اقتصادی را ذیل رفع برخی تحریم‌ها شاهد باشیم می‌توان امیدوار به مشارکت حداکثری بود که در این صورت کمیت یا کیفیت کاندیدای اصولگرا فرقی ندارد و یک اصلاح‌طلب پیروز خواهد شد.» از این فعال سیاسی درباره تفاوت میان این تعداد از کاندیداهایی که از یک جناح تمایل به حضور انتخاباتی دارند نیز پرسیدیم.
گرامی مقدم در پاسخ تاکید کرد: «آنچه در میان این نامزدها می‌توان به عنوان وجه تمایز یافت این است که برخی از آنها عملیاتی‌تر هستند و تجربه‌های عملکردی در رزومه خود دارند اما برخی دیگر بیشتر سیاست‌گذار و تئوریک هستند و نمی‌توان عملکردی از مدیریت در سابقه آنها یافت. به لحاظ گفتمان و نوع نگاه به مسائل نیز شبیه به یکدیگر هستند و بسیار دشوار است تفاوتی را یافت. با این حال باید توجه داشت که اصل اختیارات رئیس جمهور و دایره‌ای که او می‌تواند مؤثر باشد نیز مورد توجه قرار گیرد. به هرحال رئیس جمهور در ایران با محدودیت‌هایی مواجه است که در سال‌های اخیر نیز شدت گرفته است.» به نظر می‌رسد شدت گرفتن این رقابت درون جناحی هرچه به انتخابات نزدیک‌تر شویم نگاه بهتری را از قدرت در جریان اصولگرا نشان خواهد داد. وزن کشی اصولگرایانی که هرکدام از آنها در طی این سال‌ها با سایر نهادهای قدرت روابط نزدیکی داشته‌اند در انتخابات 1400 می‌تواند نشان دهد کدام فرد و نزدیک به کدام گروه بخت حضور در رقابت نهایی و قرار گرفتن در ترازوی رأی مردم را دارد.
اصولگرایان با یک مینی‌بوس نامزد انتخاباتی!
آرمان ملی در این زمینه نوشت: «سال‌هاست نام محسن رضایی با انتخابات ریاست‌جمهوری گره خورده است. رضایی که فرماندهی سپاه پاسداران را در کارنامه خود دارد، نامزد دوره ششم مجلس شورای اسلامی و دوره‌های نهم، دهم، یازدهم و دوازدهم ریاست‌جمهوری بوده و اکنون دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام است. پس از ماه‌ها گمانه‌زنی از احتمال حضور او در انتخابات دولت سیزدهم، روز گذشته (یکشنبه 17 آذر) کرم‌رضا پیریایی، قائم‌مقام جبهه ایستادگی با بیان این نکته که مردم به برنامه نامزدهای انتخاباتی نگاه می‌کنند گفت: «مدتی است مراجعات قابل‌توجهی به محسن رضایی می‌شود که جنس این مراجعات از همان مقوله ضرورت‌ها و واقعیت‌هاست؛ در این مراجعات درخواست‌ها فقط درخواست این نیست که رضایی نامزد شود، عمده صحبت این است که به هر شکل او در چاره‌اندیشی برای واقعیت‌ها و توجه به ضرورت‌های قطعی موجود، ورود کاملاً موثری داشته باشد؛ بنابراین چه در جلسات و فعالیت‌های جبهه ایستادگی و احزاب عضو جبهه که البته بخشی از فعالیت مداوم همراهان محسن رضایی به حساب می‌آید، این دغدغه‌ها و مباحث، بیشتر شده است. البته چون محسن رضایی شخصیت فراجبهه‌ای و فراحزبی است؛ دامنه‌ای ارتباطات بسیار گسترده دارد.» این اظهارنظر که رسانه‌ها آن را زمینه‌سازی برای حضور رضایی در انتخابات 1400 دانستند، احتمال حضور این فرد در انتخابات پیش رو را افزایش می‌دهد. به همین علت نام محسن رضایی اکنون در کنار دیگر نامزدهای احتمالی انتخابات و در کنار دیگر چهره‌های نظامی مانند حسین دهقان، محمدباقر قالیباف و سعید محمد قرار می‌گیرد.
تخریب دیپلماسی برای 8 سال؟
تا پیش از تصویب برجام و گفت‌وگوی ایران با 1+5، چین و روسیه که این روزها حمایت فراوانی از ایران انجام داده‌اند، قطعنامه‌های بسیاری علیه ایران صادر کرده بودند. به گواه برخی کارشناسان، برجام توانست چهره ایران را از کشوری جنگ‌طلب، به کشوری قابل گفت‌وگو تبدیل کند. پرسش اینجــاست که آیـا یک فرد نظامی می‌تواند طرف خوبی برای ایجاد روابط دوستانه دیپلماتیک با کشورهای دنیا باشد؟ چندی پیش علی مطهری، نماینده مجلس دهم در گفت‌وگویی جنجالی اظهار داشت: «اینکه ما رئیس‌جمهور نظامی داشته باشیم صورت خوشی برای کشور ندارد. حکومت‌های گذشته ترکیه و پاکستان را تداعی می‌کند که آنها با زحمت زیاد توانستند از سلطه نظامی‌ها خارج شوند. با توجه به این مطلب باید گفت حضور نظامیان در عرصه سیاست خصوصاً در منصب ریاست‌جمهوری به صلاح کشور نیست.» مطهری در ادامه افزود: «یک نظامی کارش نظامی‌گری است، کارش ورود در عالم سیاست نیست. هرکسی باید کار خود را انجام دهد. تداخل مسئولیت‌ها در یکدیگر به صلاح کشور نیست. علاوه بر این، تمرکز قدرت نظامی، سیاسی، اقتصادی و رسانه‌ای در یک فرد به وجود می‌آید و تمرکز قدرت معمولاً موجب استبداد و فساد خواهد شد.»
یک مینی‌بوس نامزد داریم
اطمینان بیش از حد اصولگرایان به پیروزی قطعی در انتخابات پیش رو سبب شده است تا همه کسانی که سودای به دست آوردن صندلی ریاست‌جمهوری در این دوره را به سر دارند، حساب و کتاب‌های انتخاباتی خود را انجام دهند. این مساله قطاری از نام‌ها را برای حضور احتمالی در انتخابات به وجود آورده است. سید عزت‌ا... ضرغامی، عضو شورای عالی فضای مجازی، در آخرین اظهارنظرش در ویژه‌برنامه بسیج دانشجویی دانشگاه شهید بهشتی با موضوع «دولت جوان، حزب‌اللهی و انقلابی علاج این روزها» که به مناسبت روز دانشجو برگزار شده بود در پاسخ به سوالی پیرامون احتمال کاندیداتوری‌اش در انتخابات ریاست جمهوری سال آینده، نحوه فعالیت شورای ائتلاف در این انتخابات و همچنین صف بندی احتمالی کاندیدا، گفت: «در مورد جبهه انقلاب و دوستان اصولگرا که من این نام را اصلاً قبول ندارم و معتقدم که پوست خربزه زیر پای بچه‌های انقلاب است، ما الان یک مینی‌بوس نامزد داریم و تعداد نامزدها زیاد است.» نام ضرغامی نیز در فهرست نامزدهای احتمالی انتخابات ریاست‌جمهوری قرار دارد که تجربه فعالیت نظامی در قامت معاون وزیر دفاع را داشته است.
انتخابات 1400 و دو چشم انداز متفاوت
محمد صادق جوادی حصار در این زمینه نوشت: حدود هفت ماه مانده به انتخابات ریاست جمهوری 1400 شاهد تفاوت دو چشم انداز نسبت به آینده در کاندیداهای بالقوه دو جناح اصولگرا و اصلاح‌طلب هستیم. در حقیقت درحالی که اخبار حکایت از تعدد کاندیداهای اصولگرایان برای رقابت در انتخابات آتی است اما از سوی دیگر موضوع حضور در 1400 با هرکدام از چهره‌های اصلاح‌طلب که مطرح می‌شود اکثریت آنان اعلام می‌کنند که تمایلی برای حضور در عرصه ندارند. علت چنین وضعیتی را باید در رخدادهای حدود سه سال اخیر دانست که جریانی داخلی و خارجی تلاش کرده این موضوع را به جامعه القا کند که اصلاح‌طلبان با اصولگرایان هیچ تفاوتی ندارند، اهداف آنها در مسیر مردم نیست بلکه اصلاحات نیز خواهان حفظ وضع موجود و بهره مندی از آن است. اشائه این دیدگاه در جامعه در کنار عملکرد دولت روحانی و ناکارآمدی‌های این دولت که به نام اصلاح‌طلبان نوشته می‌شود باعث شده است تا به طور کلی اصلاحات در افکار عمومی با کاهش اعتماد مواجه شود. در چنین فضایی وقتی دورنمایی از حضور حداکثری حامیان اصلاحات وجود ندارد چهره‌های اصلاح‌طلب نیز تمایلی به حضور در عرصه انتخابات ندارند. این موضوع را باید در کنار این واقعیت دید که اکنون کشور با تنگناهای مختلفی از جمله تحریم‌ها، محدودیت‌های بودجه و برخی موانع داخلی مواجه است و هرفردی که با نیت خدمت به عرصه انتخابات ریاست جمهوری وارد شود در واقع یک نوع از خودگذشتگی نشان داده است. بنابراین برای حضور در چنین عرصه‌ای حمایت مردمی شرطی اساسی است و رقابت در این فضا برای اصلاح‌طلبان بازی در زمین از پیش باخته است.
از سوی دیگر اما با چشم انداز مشارکت پایین اصولگرایان این پیش فرض را برای جریان مقابل رقم زده است که با دلسردی اقشار حامی اصلاح‌طلب، اصولگرایان می‌توانند پیروز رقابت آتی باشند. جریان محافظه کار به طور معمول حدود 20 درصد از مردم را پشت سر خود می‌بیند و در چنین شرایطی به دنبال این خواهد بود تا با حداکثرسازی حامیان حداقلی خود وارد عرصه رقابت شود. حال آنکه حامیان اصلاح‌طلبان تمایلی به حضور در انتخابات نشان نداده‌اند و چنین معادله‌ای منجر به پیروزی رقیب خواهد شد این چشم انداز روشن سبب شده است تا برخلاف اصلاح‌طلبان، چهره‌های اصولگرا از تمایل بالایی برای حضور در انتخابات برخوردار باشند و با تعدد کاندیدا مواجه شوند.
اما در میان اصلاح‌طلبان باید با ذره بین گشت تا افرادی را یافت که آسوده خاطر باشیم از مراحل تأیید صلاحیت نهادهای نظارتی می‌گذرند!
همان چالش همیشگی، اینبار اما شدیدتر، یک رئیس جمهور و یک لشگر کاندیدای آماده به خدمت! برای 1400 خیلی‌ها خودشان را آماده کرده‌اند، برخی سیاست پیشه کرده‌اند و فعلاً خودنمایی نمی‌کنند برخی دیگر اما کم و بیش جار می‌زنند که قرار است هفت ماه دیگر سودای پاستور کنند. عزت الله ضرغامی که علاقه‌اش به رئیس جمهور شدن را پنهان نکرده است در آخرین اظهارنظرش در ویژه‌برنامه بسیج دانشجویی دانشگاه شهید بهشتی با موضوع «دولت جوان، حزب‌اللهی و انقلابی علاج این روزها» که به مناسبت ۱۶ آذرماه روز دانشجو برگزار شده بود در پاسخ به سوالی پیرامون احتمال کاندیداتوری‌اش در انتخابات ریاست جمهوری سال آینده، نحوه فعالیت شورای ائتلاف در این انتخابات و همچنین صف‌بندی احتمالی کاندیداها، گفت: «در مورد جبهه انقلاب و دوستان اصولگرا که من این نام را اصلاً قبول ندارم و معتقدم که پوست خربزه زیر پای بچه‌های انقلاب است، ما الان یک مینی بوس نامزد داریم و تعداد نامزدها زیاد است.» پیش از این البته نقوی حسینی نماینده سابق مجلس و رئیس ستاد انتخاباتی سعید جلیلی در انتخابات 1392 گفته بود: فضا به گونه‌ای است که حتی شنیدن نام برخی افراد لبخند به لب‌ها می‌آورد و به قول محمدرضا باهنر دوستانه نصیحت نمی‌شوند که «تو را به حضرت عباس نیا.» سیدحسین نقوی حسینی، درباره نگاه شخصیت‌های اصولگرا به انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ گفته بود: در مسیر آماده شدن برای انتخابات ریاست جمهوری دو دوره را شاهد هستیم. در یک دوره طرح نام‌ها انجام می‌شود و در دوره دوم انصراف‌ها و به نفع دیگری کنار رفتن‌ها برجسته می‌شود. مثلاً شنیدم آقای سیدامیرحسین قاضی زاده هاشمی رسماً ستاد تشکیل داده و جلسه برگزار کرده است، یعنی ما در مرحله اولیم و باید منتظر باشیم لیست اسامی به ۳۵ نفر برسد. این یعنی آمار مینی بوسی ضرغامی حالت خوش بینانه است و مدعیان ریاست جمهوری در اردوگاه اصولگرایی در یک اتوبوس هم جا نمی‌شوند چه رسد به مینی بوس.
نگاه‌های متفاوت به تعدد کاندیداها
هرچند برخی اصولگرایان این موضوع را امر مثبتی می‌دانند، از جمله ناصر ایمانی که گفته: «اصل تعدد کاندیداها، چیز خوبی است اگر در کشور ما چه از طیف اصولگرا، اصلاح‌طلب و مستقل و غیره، 30 نفر داشته باشیم که در این شرایط ویژه کشور، خودشان را آماده اداره کشور بدانند، باید خوشحال باشیم چراکه تصور می‌کردیم هیچ‌کس حاضر نیست پا به میدان رقابت انتخابات ریاست جمهوری بگذارد و این صحنه پرآشوب را بخواهد اداره کند بنابراین از اینکه تعدد کاندیدا وجود دارد باید خوشحال باشیم چرا ناراحت؟!»
این چهره سیاسی اصولگرا عنوان کرد: «همین که بسیاری از افراد برای کاندیداتوری در انتخابات ریاست جمهوری اعلام آمادگی می‌کنند، بسیار مهم است چراکه به هر حال آنها از مردم عادی نیستند و از افرادی هستند که حداقل سوابق مختصری از مدیریت در کشور در کارنامه داشتند که بدین گونه، اشتیاق برای حضور دارند.» برخی دیگر هم مواضعی متناقض دارند که در عین اینکه تعدد کاندیداهای اصولگرا را قبول ندارند در عین حال معتقدند تعدد کاندیدا بد نیست. به عنوان نمونه «غلامحسین رضوانی»، عضو جبهه پایداری و نماینده مردم تهران در مجلس، در این باره که بسیاری از چهره‌های اصولگرا، بحث تعدد کاندیداها را مطرح می‌کنند و آن را به عنوان مانع وحدت اصولگرایان بر سر کاندیدای واحد در انتخابات 1400 قلمداد می‌کنند، گفته است: اظهاراتی که در این باره مطرح می‌شود بخشی از آن شامل گمانه‌زنی‌های بی‌اساس است و بخشی نیز مربوط به خبرسازی و به نوعی فرار به جلو است؛ بدین معنا که می‌خواهند تثبیت کنند رقابت انتخاباتی، درون جریانی است از این رو خبرهایی را جعل می‌کنند تا ادعاهای خود را اثبات کنند.
او افزود: چرا کسانی که مدعی هستند مردم باید به صورت گسترده‌تر در انتخابات شرکت کنند و در عین حال تعداد کاندیداها نیز باید زیاد باشد تا این حضور گسترده‌تر شود، از این موضوع می‌هراسند و به تعدد کاندیدا، سونامی می‌گویند! به هر روی این تناقضات باید حل شود. رضوانی ادامه داد: نخست اینکه، این بحث زودهنگام است دوم اینکه برای این گمانه‌زنی، دلیلی هم وجود ندارد که پایه و اساس داشته باشد حال به فرض اینکه تعدد کاندیدا وجود داشته باشد چرا باید از این موضوع هراس و ترس وجود داشته باشد؟ همچنین چه دلیلی دارد که ما اصرار داشته باشیم که حتماً همه درباره موضوع، مصداق و فرد خاصی توافق کنند. قدیمی‌های اصولگرا به دنبال همان راهکارهای قدیمی هستند هرچند شاید باور ندارند شرایط در اردوگاه اصولگرایی تغییر زیادی کرده و بسیاری هوس خدمت به سرشان زده است.
اسدالله بادامچیان دبیرکل حزب موتلفه دیروز در اعلام مواضع هفتگی حزب موتلفه با اشاره به انتخابات سال ۱۴۰۰، اظهار داشت: حزب موتلفه اسلامی برای انتخابات سال آینده اعتقاد به وحدت همه نیروهای ارزش گرا دارد زیرا شرایط جهانی، بحران همه جانبه آمریکا و کشورهای سه‌گانه اروپایی، مشکلات اقتصادی و سیاسی منطقه، مشکلات کرونایی، گام دوم انقلاب اسلامی و ضرورت حل مشکلات مردم ایجاب می‌کند که همه نیروها با هم در وحدت و همراهی و یاری دهی به یکدیگر قرار گیرند. وی تصریح کرد: جامعه روحانیت می‌تواند محور این وحدت برای همگان باشد و هراقدامی تحت هر عنوانی در جهت تضعیف این وحدت باشد آسیب‌زا است و موجب تجری دشمنان اسلام و جریانات مسئله‌دار خواهد شد و از همگان دعوت می‌کنیم در محور وحدت و تجمع همه نیروها اقدام کنند. وهاب عزیزی دیگر چهره سیاسی اصولگرا، اما نگاه دیگری به موضوع وحدت در میان اصولگرایان دارد. او با بیان اینکه، تعدد کاندیداهای اصولگرایان مثل تب بالا، نشان‌دهنده بیماری و یک علامت هشدار است، می‌گوید: «بررسی رفتار انتخاباتی جریان اصولگرایی در سال ۹۶ و ۹۸ مبیّن این است که این جریان، وحدت پایدار دهه‌های پیشین را از دست داده و به وحدت‌های موقتی و یکبار مصرف، بسنده کرده است. دلیل این امر نبودن محور و لیدر قوی و مقبول جریانی است. جمنا یا جبهه مردمی نیروهای انقلاب در انتخابات ۹۶ نتوانست، اجماع کامل بین همه گروه‌های اصولگرایی ایجاد کند و نتیجه را واگذار کرد و خودش نیز از بین رفت. در انتخابات سال ۹۸ یک کپی از جمنا با اسم جدید «شانا» یا شورای ائتلاف نیروهای انقلاب عرضه شد که تاریخ مصرف آن پشت در مجلس بود.»
نگاه یک اصلاح‌طلب
با وجود همه دیدگاه‌های مختلف و گاه متناضی که در جریان اصولگرا وجود دارد واقعیت این است که اصولگرایان برای 1400 بسیار پر اشتها هستند. هرچند آنها بعد از پیروزی بایدن کمی نگران شدند که با گشایش احتمالی وضع اقتصاد ذیل برجام ممکن است اصلاح‌طلبان شانس قابل توجهی برای رقابت در 1400 داشته باشند اما براساس واقعیت‌های موجود بعید به نظر می‌رسد که مردم دست کم در 1400 با اصلاح‌طلبان آشتی کنند و این فرصت را برای اصولگرایان فراهم خواهد کرد تا در میان خود به رقابت شدیدتری بپردازند، امری که برخی درباره آن هشدار داده‌اند، برخی کتمان می‌کنند و برخی راه حل ارائه می‌کنند. در همین زمینه با یک فعال سیاسی اصلاح‌طلب گفتگو کردیم. درباره اینکه چرا تعدد نامزدهای اصولگرا در این دوره از انتخابات شدت گرفته است.
اسماعیل گرامی مقدم به «آفتاب یزد» گفت: «آنچه همواره کاندیداهای مختلف برای حضور در عرصه‌های رقابتی در کشور مطرح می‌کنند این است که نوعی احساس تکلیف در آنها برای حضور به وجود می‌آید که تصمیم به چنین امری می‌گیرند، این تعدد کاندیدا یا احساس تکلیف به خودی خود امری منفی نیست اما موضوعی که باید مدنظر قرار گیرد این است که باید مبتنی بر منافع ملی و با اهدافی در راستای مصالح افکار عمومی و کشور کاندیداها وارد عرصه شوند نه پیروزی جناحی یا شخصی، البته امیدواریم حال که سخن از تعدد کاندیدا می‌شود همان منافع ملی نیز در اولویت دوستان باشد.»
او افزود: «با این حال موضوعی که وجود دارد این است که تعداد کاندیدا هرچقدر هم باشد غالباً شورای نگهبان بین 4 تا 8 نفر را برای رقابت نهایی تأیید می‌کند و با توجه به اینکه اصولگرایان اطمینان بیشتری دارند که تأیید می‌شوند نامزدهای بیشتری نیز اعلام آمادگی می‌کنند اما در میان اصلاح‌طلبان باید با ذره بین گشت تا افرادی را یافت که آسوده خاطر باشیم از مراحل تأیید صلاحیت نهادهای نظارتی می‌گذرند! از سوی دیگر باید دید اصولگرایان در نهایت چه سیگنال‌هایی را دریافت می‌کنند طرفداران این جریان نیز اصطلاحاً شب انتخاباتی هستند و با پیام‌های بیرونی که دریافت می‌کنند از یک کاندیدا حمایت می‌کنند و دیگری را طرد.»
سخنگوی حزب اعتماد ملی در ادامه اظهار داشت: «یکی دیگر از دلایل درباره شدت یافتن تعدد کاندیداهای اصولگرایی این است که برخی در این جناح همچنان تخمین می‌زنند که روند مشارکت کاهشی باشد و این کاهش مشارکت به اصولگرایان کمک کند در انتخابات 1400 نیز همچون انتخابات مجلس 1398 پیروز شوند، بنابراین وقتی رقابت را درون جناحی می‌بینند تعداد کاندیداهای تک جناحی نیز افزایش می‌یابد و هرکس تمایل دارد خودش برنده چنین انتخاباتی باشد. این درحالی است که متغیر کاهش مشارکت قطعی نیست و اگر در ماه‌های آینده گشایش‌های اقتصادی را ذیل رفع برخی تحریم‌ها شاهد باشیم می‌توان امیدوار به مشارکت حداکثری بود که در این صورت کمیت یا کیفیت کاندیدای اصولگرا فرقی ندارد و یک اصلاح‌طلب پیروز خواهد شد.» از این فعال سیاسی درباره تفاوت میان این تعداد از کاندیداهایی که از یک جناح تمایل به حضور انتخاباتی دارند نیز پرسیدیم.
گرامی مقدم در پاسخ تاکید کرد: «آنچه در میان این نامزدها می‌توان به عنوان وجه تمایز یافت این است که برخی از آنها عملیاتی‌تر هستند و تجربه‌های عملکردی در رزومه خود دارند اما برخی دیگر بیشتر سیاست‌گذار و تئوریک هستند و نمی‌توان عملکردی از مدیریت در سابقه آنها یافت. به لحاظ گفتمان و نوع نگاه به مسائل نیز شبیه به یکدیگر هستند و بسیار دشوار است تفاوتی را یافت. با این حال باید توجه داشت که اصل اختیارات رئیس جمهور و دایره‌ای که او می‌تواند مؤثر باشد نیز مورد توجه قرار گیرد. به هرحال رئیس جمهور در ایران با محدودیت‌هایی مواجه است که در سال‌های اخیر نیز شدت گرفته است.» به نظر می‌رسد شدت گرفتن این رقابت درون جناحی هرچه به انتخابات نزدیک‌تر شویم نگاه بهتری را از قدرت در جریان اصولگرا نشان خواهد داد. وزن کشی اصولگرایانی که هرکدام از آنها در طی این سال‌ها با سایر نهادهای قدرت روابط نزدیکی داشته‌اند در انتخابات 1400 می‌تواند نشان دهد کدام فرد و نزدیک به کدام گروه بخت حضور در رقابت نهایی و قرار گرفتن در ترازوی رأی مردم را دارد.
اصولگرایان با یک مینی‌بوس نامزد انتخاباتی!
آرمان ملی در این زمینه نوشت: «سال‌هاست نام محسن رضایی با انتخابات ریاست‌جمهوری گره خورده است. رضایی که فرماندهی سپاه پاسداران را در کارنامه خود دارد، نامزد دوره ششم مجلس شورای اسلامی و دوره‌های نهم، دهم، یازدهم و دوازدهم ریاست‌جمهوری بوده و اکنون دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام است. پس از ماه‌ها گمانه‌زنی از احتمال حضور او در انتخابات دولت سیزدهم، روز گذشته (یکشنبه 17 آذر) کرم‌رضا پیریایی، قائم‌مقام جبهه ایستادگی با بیان این نکته که مردم به برنامه نامزدهای انتخاباتی نگاه می‌کنند گفت: «مدتی است مراجعات قابل‌توجهی به محسن رضایی می‌شود که جنس این مراجعات از همان مقوله ضرورت‌ها و واقعیت‌هاست؛ در این مراجعات درخواست‌ها فقط درخواست این نیست که رضایی نامزد شود، عمده صحبت این است که به هر شکل او در چاره‌اندیشی برای واقعیت‌ها و توجه به ضرورت‌های قطعی موجود، ورود کاملاً موثری داشته باشد؛ بنابراین چه در جلسات و فعالیت‌های جبهه ایستادگی و احزاب عضو جبهه که البته بخشی از فعالیت مداوم همراهان محسن رضایی به حساب می‌آید، این دغدغه‌ها و مباحث، بیشتر شده است. البته چون محسن رضایی شخصیت فراجبهه‌ای و فراحزبی است؛ دامنه‌ای ارتباطات بسیار گسترده دارد.» این اظهارنظر که رسانه‌ها آن را زمینه‌سازی برای حضور رضایی در انتخابات 1400 دانستند، احتمال حضور این فرد در انتخابات پیش رو را افزایش می‌دهد. به همین علت نام محسن رضایی اکنون در کنار دیگر نامزدهای احتمالی انتخابات و در کنار دیگر چهره‌های نظامی مانند حسین دهقان، محمدباقر قالیباف و سعید محمد قرار می‌گیرد.
تخریب دیپلماسی برای 8 سال؟
تا پیش از تصویب برجام و گفت‌وگوی ایران با 1+5، چین و روسیه که این روزها حمایت فراوانی از ایران انجام داده‌اند، قطعنامه‌های بسیاری علیه ایران صادر کرده بودند. به گواه برخی کارشناسان، برجام توانست چهره ایران را از کشوری جنگ‌طلب، به کشوری قابل گفت‌وگو تبدیل کند. پرسش اینجــاست که آیـا یک فرد نظامی می‌تواند طرف خوبی برای ایجاد روابط دوستانه دیپلماتیک با کشورهای دنیا باشد؟ چندی پیش علی مطهری، نماینده مجلس دهم در گفت‌وگویی جنجالی اظهار داشت: «اینکه ما رئیس‌جمهور نظامی داشته باشیم صورت خوشی برای کشور ندارد. حکومت‌های گذشته ترکیه و پاکستان را تداعی می‌کند که آنها با زحمت زیاد توانستند از سلطه نظامی‌ها خارج شوند. با توجه به این مطلب باید گفت حضور نظامیان در عرصه سیاست خصوصاً در منصب ریاست‌جمهوری به صلاح کشور نیست.» مطهری در ادامه افزود: «یک نظامی کارش نظامی‌گری است، کارش ورود در عالم سیاست نیست. هرکسی باید کار خود را انجام دهد. تداخل مسئولیت‌ها در یکدیگر به صلاح کشور نیست. علاوه بر این، تمرکز قدرت نظامی، سیاسی، اقتصادی و رسانه‌ای در یک فرد به وجود می‌آید و تمرکز قدرت معمولاً موجب استبداد و فساد خواهد شد.»
یک مینی‌بوس نامزد داریم
اطمینان بیش از حد اصولگرایان به پیروزی قطعی در انتخابات پیش رو سبب شده است تا همه کسانی که سودای به دست آوردن صندلی ریاست‌جمهوری در این دوره را به سر دارند، حساب و کتاب‌های انتخاباتی خود را انجام دهند. این مساله قطاری از نام‌ها را برای حضور احتمالی در انتخابات به وجود آورده است. سید عزت‌ا... ضرغامی، عضو شورای عالی فضای مجازی، در آخرین اظهارنظرش در ویژه‌برنامه بسیج دانشجویی دانشگاه شهید بهشتی با موضوع «دولت جوان، حزب‌اللهی و انقلابی علاج این روزها» که به مناسبت روز دانشجو برگزار شده بود در پاسخ به سوالی پیرامون احتمال کاندیداتوری‌اش در انتخابات ریاست جمهوری سال آینده، نحوه فعالیت شورای ائتلاف در این انتخابات و همچنین صف بندی احتمالی کاندیدا، گفت: «در مورد جبهه انقلاب و دوستان اصولگرا که من این نام را اصلاً قبول ندارم و معتقدم که پوست خربزه زیر پای بچه‌های انقلاب است، ما الان یک مینی‌بوس نامزد داریم و تعداد نامزدها زیاد است.» نام ضرغامی نیز در فهرست نامزدهای احتمالی انتخابات ریاست‌جمهوری قرار دارد که تجربه فعالیت نظامی در قامت معاون وزیر دفاع را داشته است.
انتخابات 1400 و دو چشم انداز متفاوت
محمد صادق جوادی حصار در این زمینه نوشت: حدود هفت ماه مانده به انتخابات ریاست جمهوری 1400 شاهد تفاوت دو چشم انداز نسبت به آینده در کاندیداهای بالقوه دو جناح اصولگرا و اصلاح‌طلب هستیم. در حقیقت درحالی که اخبار حکایت از تعدد کاندیداهای اصولگرایان برای رقابت در انتخابات آتی است اما از سوی دیگر موضوع حضور در 1400 با هرکدام از چهره‌های اصلاح‌طلب که مطرح می‌شود اکثریت آنان اعلام می‌کنند که تمایلی برای حضور در عرصه ندارند. علت چنین وضعیتی را باید در رخدادهای حدود سه سال اخیر دانست که جریانی داخلی و خارجی تلاش کرده این موضوع را به جامعه القا کند که اصلاح‌طلبان با اصولگرایان هیچ تفاوتی ندارند، اهداف آنها در مسیر مردم نیست بلکه اصلاحات نیز خواهان حفظ وضع موجود و بهره مندی از آن است. اشائه این دیدگاه در جامعه در کنار عملکرد دولت روحانی و ناکارآمدی‌های این دولت که به نام اصلاح‌طلبان نوشته می‌شود باعث شده است تا به طور کلی اصلاحات در افکار عمومی با کاهش اعتماد مواجه شود. در چنین فضایی وقتی دورنمایی از حضور حداکثری حامیان اصلاحات وجود ندارد چهره‌های اصلاح‌طلب نیز تمایلی به حضور در عرصه انتخابات ندارند. این موضوع را باید در کنار این واقعیت دید که اکنون کشور با تنگناهای مختلفی از جمله تحریم‌ها، محدودیت‌های بودجه و برخی موانع داخلی مواجه است و هرفردی که با نیت خدمت به عرصه انتخابات ریاست جمهوری وارد شود در واقع یک نوع از خودگذشتگی نشان داده است. بنابراین برای حضور در چنین عرصه‌ای حمایت مردمی شرطی اساسی است و رقابت در این فضا برای اصلاح‌طلبان بازی در زمین از پیش باخته است.
از سوی دیگر اما با چشم انداز مشارکت پایین اصولگرایان این پیش فرض را برای جریان مقابل رقم زده است که با دلسردی اقشار حامی اصلاح‌طلب، اصولگرایان می‌توانند پیروز رقابت آتی باشند. جریان محافظه کار به طور معمول حدود 20 درصد از مردم را پشت سر خود می‌بیند و در چنین شرایطی به دنبال این خواهد بود تا با حداکثرسازی حامیان حداقلی خود وارد عرصه رقابت شود. حال آنکه حامیان اصلاح‌طلبان تمایلی به حضور در انتخابات نشان نداده‌اند و چنین معادله‌ای منجر به پیروزی رقیب خواهد شد این چشم انداز روشن سبب شده است تا برخلاف اصلاح‌طلبان، چهره‌های اصولگرا از تمایل بالایی برای حضور در انتخابات برخوردار باشند و با تعدد کاندیدا مواجه شوند.
