( فیلم) حرف‌های قابل تأمل عضو هیئت علمی دانشگاه یاسوج در خصوص سد خرسان 3 / دستکاری در طبیعت اثرات دارد و در دراز مدت اثر سوء آن با شدت بیشتری به خود بشر بر می‌گردد

کبنا ؛محسن فرزین_ استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه یاسوج_ است. وی سال ۸۷ در رشته تحصیلی کارشناسی مرتع و آبخیزداری با عنوان پایان‌نامه «بررسی ویژگی‌های زمین‌شناسی و ژئومرفولوژی حوزه آبخیز سربند نهبندان» در دانشگاه زابل فارغ التحصیل شد. همچنین سال ۸۹ در دانشگاه تهران در رشته تحصیلی کارشناسی‌ارشد بیابان‌زدایی با عنوان پایانه «بررسی تغییرات فیزیکوشیمیایی رسوب عرصه پخش سیلاب دشت امامزاده جعفر گچساران» و سال ۹۶ در رشته تحصیلی دکتری تخصصی علوم و مهندسی آبخیزداری با عنوان پایان‌نامه «مکان سنجی تعیین محدوده ظهور چشمه‌های آب شیرین زیردریایی خلیج فارس با استفاده از نمایه‌های ژئومرفومتری مناطق کارستی و هیدروشیمی آب‌های ساحلی (سواحل استان بوشهر) در دانشگاه تهران فارغ‌التحصیل شد. او معتقد است که آب شهرستان‌های بویراحمد و دنا بدون ساخت سد هم قابل تأمین است و می‌گوید: دستکاری در طبیعت اثرات دارد و در دراز مدت اثر سوء آن با شدت بیشتری به خود بشر بر می‌گردد.
     
فرزین با بیان اینکه ساخت «سد» را نمی‌توان کامل تأیید یا رد کرد، گفت: جمعیت در حال افزایش است و قطعاً به منابع آب پایدار نیاز دارند. هر چند که بنده اعتقاد دارم، برای تأمین صرف «آب شرب» مردم شهرستان‌های بویراحمد و دنا نیاز به ساخت «سد» نیست. اما اینکه آب از یک حوزه به حوزه دیگری منتقل شود، مشکلاتی را در پی خواهد داشت.
وی با اشاره به «سد خرسان ۳»، گفت: اولاً نقطه ساخت «سد» بیرون از استان قرار دارد. با توجه به کوهستانی و بکر بودن منطقه به لحاظ زمین‌شناسی، محدوده دنا و شهر یاسوج جزء فعال‌ترین بخش است. حوزه زاگرس از نظر زمین‌شناسی رشته کوه جوان به حساب می‌آید که فعالیت سالانه دارد. اگر سالی حدود یک «سانتی‌متر» به ارتفاعات دنا افزوده شود. بعد از صد سال، یک «متر» به ارتفاعات دنا اضافه می‌شود که به لحاظ زمین‌شناسی فوق‌العاده فعال است. پس احداث سد اینجا مشکلات زیادی را به وجود می‌آورد.
عضو هیئت علمی دانشگاه یاسوج در ادامه گفت: ساخت «سد» و تبعات آن یک بحث است و اینکه آب «سد» در کجا و برای چه مسائلی قرار است، مصرف شود و به کجا قرار است انتقال داده شود، بحث جداگانه‌ای است.
فرزین افزود: به طورکلی هر «سدی» که در هر مکانی احداث می‌شود، یک تغییر اکولوژیک و یک تغییر زمین ساخت دارد. اکولوژیک همان منظره‌ای که تغییر می‌کند و آن درختان، پوشش جنگلی، آثار باستانی و ساختمان‌هایی است که به زیر آب می‌رود. همچنین میکرواقلیمی که ایجاد می‌کند و بر دما، رطوبت نسبی منطقه، نوع بارش و... تأثیر می‌گذارد.
وی افزود: همچنین باید به مباحث زمین‌شناسی ساخت «سد» دقت شود. یاسوج و اطراف آن گسل‌های فعال فراوان وجود دارد. «گسل دنا» معروف و بسیار فعال است. بعد از گسل معروف «زاگرس»، گسل دنا معروف است و کل دنا را در بر می‌گیرد. این گسل‌ها فعال هستند و بعضی وقت‌ها زلزله ایجاد می‌کنند و بعضی وقت‌ها انسان‌ها باعث می‌شوند که فعالیت این گسل‌ها تشدید شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه یاسوج گفت: به طور مثال، سد خرسان ۳ حجم مخزنش حدود یک میلیارد مترمکعب است. هر متر مکعب آب حدود یک تن وزن دارد. پس اگر مخزن «سد خرسان ۳» پُر شود، یعنی یک میلیارد تن وزنه را آنجا قرار دادیم. اگر ۲۰۰ میلیون تن هم وزن سازه سد را در نظر بگیریم. یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تن وزنه را در یک فضای محدود قرار دادیم که بر اساس وضعیت جوی هوا یا خشکسالی پُر و خالی می‌شود. این پُر و خالی شدن‌ها سبب فعال شدن گسل‌ها می‌شود و خدای نکرده خسارت جانی و مالی وارد کند.