تاریخ انتشار
دوشنبه ۱۳ آذر ۱۴۰۲ ساعت ۰۹:۵۵
کد مطلب : ۴۶۹۹۹۸
یادداشتی از عبدالرحمان افضلیان؛

دانشگاه محور تحول خواهی است یا اسیر تحول‌پذیری؟

۴
۱
دانشگاه محور تحول خواهی است یا اسیر تحول‌پذیری؟
کبنا ؛عبدالرحمان افضلیان، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی استان کهگیلویه و بویراحمد؛ قبل از پاسخ به این سؤال باید گفت که تحول چیست و حوزه‌های تحول کدامند؟
می‌دانیم که جهان نهادی نا آرام دارد و ذات و جوهره آن هر لحظه در حال حرکت و صیرورت است و تحول هم نوعی خروج از وضع موجود (بودن) و سیر تدریجی به سوی وضع مطلوب (شدن) می‌باشد و انسان هم در عالم هستی موجودی متفاوت و متمایز از سایر موجودات هست. زیرا آرمان گرا، تحول خواه و تحول آفرین است. پس می‌توان انسان را دائرمدار و کانون تحول در حیات بشری دانست. انسانی که نگاهی تکاملی، پویا و دینامیکی به آینده دارد. انسانی که متمایل به تحول مثبت و رویگردان از تحول منفی است.
از آنجا که هر نوع تغییر و تبدیل و دگرگونی اعم از تغییر مثبت و منفی را می‌توان به نحوی تحول دانست، ضرورت دارد نوعی مرزبندی علمی بین مصادیق تحول قائل گردیم.
امام موسی کاظم (ع) می‌فرمایند: (مَنِ استوی یوماهُ فَهُوَ مَغبونٌ وَ مَن کانَ آخِرُ یَومَیهِ شَرَّهُما فَهُوَ مَلعونٌ)
یعنی هر کس دو روزش یکسان باشد و هیچ تغییر و رشد و تحولی در او رخ ندهد، مغبون و زیان دیده است و آنکه فردایش بدتر از امروزش باشد ملعون است.
به روشنی در می‌یابیم که این کلام نورانی حامل بار معنایی گرانقدری است که تفسیر و تبیین تحولات و حوادث حیات بشر و فلسفۀ ضرورت رشد انسان در آن نهفته است. لذا تحول را می‌توان خواستن و شدن و لوح نمایش توانایی‌های بشر و تغییر و تطوّر احوال جامعه دانست.
لازم به ذکر است که آحاد جامعه هم فهم و برداشتی متفاوت از یکدیگر درباره چرایی و چیستی تحول دارند. به همین دلیل تعیین مرز‌بندی‌های ظریف و دقیق بین تحول‌گرایی آرمان ساز، مولّد و فعال با تحول‌خواهیِ آرمان سوز، منفعل و مبتنی بر نواندیشی دینی و روشنفکرمآبانه ضروری است.
در غیر این صورت چه بسا بین تحول منفی که باعث مسخ هویت ملی، فرهنگی، دینی و تاریخی است با تحول مثبت که مانع از استحاله فکری و مایۀ تعالی و ترقی انسان است، خلط معنا ایجاد گردد.
از طرفی تحول در حوزه‌های فرهنگی، علمی و آموزشی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی، اداری و مدیریتی، آرمان‌ها و رسالت‌های خانواده و قانون‌گذاری می‌تواند مبنای مطالعه و تلاش تصمیم سازان در مقوله تحول پویا قرار گیرد. مثلا:
در تحول فرهنگی و رشد فرهنگ عمومی می‌توان با تقویت ارزش‌های فرهنگی و در کنار آن، عزم بر مرگ خاموشِ آداب و عادات و رسوم پوسیده و افسانه‌ای و همچنین فرهنگ مصرف بی‌رویه و راحت طلبی گام برداشت.
تحول اقتصادی در هیأت فرار از تکیه بر اقتصاد تک محصولی و توجه به اقتصاد چند محصولی و همچنین تقویت اقتصاد مقاومتی و درون‌زا که با تهدید تندباد‌های اقتصاد جهانی و بین‌المللی نلرزد و ریشه کن نگردد، شکل گیرد.
تحول علمی و آموزشی در قالب کم رنگ کردن آموزش‌های نظری صِرف، و توجه به آموزش‌های مهارتی و کاربردی و رویگردانی از آموزش حافظه محور و جایگزینی آموزشِ فایده محور، برنامه‌ریزی شود.
تحول در خانواده با نگاه توسعۀ ارزش‌های اصیل حاکم بر خانواده و کنترل پیری جمعیت با رویکرد تقویت جوانی جمعیت و تحکیم ارکان و روابط خانواده ملاحظه گردد.
تحول اداری و مدیریتی با رویکرد تزریق انگیزه و انرژی به حوزه اداری و گشودن بابِ بستۀ ورود جوانان در مدیریت میانی کشور صورت گیرد، به طوریکه پیران در مراکز ستادی و تصمیم ساز و جوانان به صورت می‌دانی در صف اجرا ایفای نقش نمایند، آنگونه که مدیریت کشور با معیّت و همراهی پیر و جوان اداره شود.
تحول در قانون‌گذاری هم در شکلِ جعل و وضع قوانین مترقی که متضمّن رشد و سلامت و سعادت جامعه باشد، محقق گردد.
با تکیه بر آنچه گفته شد، پاسخ به این سؤال شما راحت و روشن است، چون می‌دانیم که پیشرفت بشر مدیون عقلانیت و مراکز علمی است و تفکر منطقی و چرایی حوادث در دانشگاه‌ها مورد مناقشه و تبیین قرار می‌گیرد تا ریل‌گذاری نوینی برای رشد و ایجاد تحول در جامعه شکل گیرد، پس دانشگاه به عنوان خط مقدم جبهۀ فکر و‌ اندیشه‌سازی می‌تواند تأثیرگذارترین نهاد در ایجاد تحول و توسعه در جامعه باشد. زیرا هر حرکتی که از پشتوانه فکری، علمی و پژوهشی برخوردار نباشد، قطعاً ناپایدار و محکوم به شکست و منجر به تحول بنیادین نمی‌گردد، و دانشگاه هم مبدأ تحول و اتاق فکر موفقی برای ایجاد تحول است. پس دانشگاه محل حل مسأله و تربیت نیرو‌های دانا وتوانا برای فائق آمدن بر معضلاتی است که مانع ایجاد تحول می‌گردند.
دانشگاه در این راستا بسته‌های آموزشی خود را به صورت دانش، گرایش و کنش به مخاطبان ارائه می‌دهد. به عبارت ساده‌تر، رسالت دانشگاه برای ایجاد تحول به صورت آموزش تخصصی (دانش) و تربیت فرهنگی جهت دار (گرایش) و تربیت و آموزش‌های مهارتی و کاربردی (کنش) تعریف شده است.
لذا تغییر طلبی رادیکال و دگرگون خواهی بنیادین در تربیت و آموزش‌های دانشگاهی نهفته است و با تلاش عوامل انسانی و استفاده از ابزار‌های علمی این مهم به منصه ظهور می‌رسد و نهایتاً باعث ایجاد تحول در جامعه می‌گردد.
البته هر اندازه متولیان دانشگاهی کرسی مدیریت خود را از قِبَل ساز و کار‌های انتخاباتی به دست آورند و مدیون عوامل برون دانشگاهی باشند، طبیعتا از میزان تأثیرگذاری و تحول آفرینی دانشگاه کاسته می‌گردد. دانشگاه به معنای واقعی کلمه، مبتکر در علم و رسالتش تولید علم است، نه مقلّد محض. تا بتواند در پرتو خلاقیت و ابتکارات علم با استفاده از دستاورد‌های علمی بشری در جامعه جهانی ایفای نقش و منشأ اثر و تحول آفرین باشد.
انتخابات سالم که تصویری زیبا از نمایش دموکراسی و جمهوریت است، در زمره مسائل سیاسی و اجتماعی است و یکی از حوزه‌های تحت رسالت دانشگاه برای بسترسازیِ حاکمیتِ مردم سالاری و شایسته گزینی است تا از این طریق تحولی اساسی در حوزه قانون‌گذاری و نظارت دقیق بر اجرای قانون انجام گیرد.
به عبارت دیگر چون سیاست و مؤلفه‌های مربوط به آن از جمله انتخابات زیر مجموعه‌ای از جریان‌ اندیشه و عقلانیت است و دانشگاه هم در این راستا نقش تعیین‌کننده دارد، پس انتخابات تابعی از نگرش و اراده دانشگاه‌ها و مراکز علمی است. البته مشروط بر اینکه لوازم انجام این مأموریت در اختیار خود باشد و نه به اختیار غیر.
آنچه گفته شد در مقام تبیین رسالت و نقش و میزان تأثیرگذاری دانشگاه بماهو دانشگاه بوده، اما اینکه دانشگاه‌های استان کهگیلویه و بویراحمد چه میزان فرصت یافتند یا به آن‌ها فرصت داده شد تا نقش خود را در جامعه در ایجاد تحول و ریل‌گذاری سیاست انتخاباتی به خوبی ایفا کنند بحث دیگری است که قبلاً به صورت مصاحبه حضوری و یا به طور نوشتاری به تفصیل مطالبی را در رسانه‌ها عرضه داشتم.
به‌امید آن روز که آسیب‌ها و موانع رشد زدوده و نهال تلاش علمی دانشگاهیان تنومند و شکوفه‌های زیبای تحول همه جانبه را به ارمغان آورد.
از خدا جوییم توفیق ادب/ بی‌ادب محروم گشت از لطف ربّ
با پوزش از همه خوبان و احترام خاص برای هم استانی‌های عزیز
عبدالرحمان افضلیان
نام شما

آدرس ايميل شما

Romania
جناب افضلیان شما خودتان چه میزان در پویایی دانشگاه و تشویق دانشجویان به تحرک و انگیزه دادن برای تغییر اثر بخش بوده اید؟؟؟شما هم که چون اسلاف فقط سخنرانی می فرمایید.
استان فارس
Iran, Islamic Republic of
درود بر استاد بزرگوار دکتر افضلیان با این شیوه بیان ومنطقی
ت
Iran, Islamic Republic of
دم انتخابات وحرفهای شیرین
سیدابراهیم
United States
درود
مطلب علمی مختصر و مفید و کاملا قابلیت اجرایی دارد منوط به اینکه صرفا در مرحله نظریه پردازی نچرخد بلکه عملیاتی و کاربردی شده در زمان لازم ارزیابی و پس از پردازش اجرایی گردد . حداقل در مجموعه دانشگاهی که جمعیت کیفی و نیرو ساز جامعه هستند نهادینه گردد
مهاجری: چرا اصلاح‌طلبان بهانه‌جو را خلع‌سلاح نمی‌کنید؟

مهاجری: چرا اصلاح‌طلبان بهانه‌جو را خلع‌سلاح نمی‌کنید؟

در دو انتخابات اخیر (۱۳۹۸ و ۱۴۰۰) رکورد کاهش مشارکت شکسته شد و اصولگرایان پیروز میدانی ...
عیدی کارگران در ۱۴۰۳ چقدر است؟

عیدی کارگران در ۱۴۰۳ چقدر است؟

عیدی سال ۱۴۰۳ کارگران که در اسفند ۱۴۰۲ دریافت می‌کنند اعلام شد. با توجه به مصوبه جدید ...
در این کشور مردم مادام العمر مستاجر هستند

در این کشور مردم مادام العمر مستاجر هستند

در زمانی که بسیاری از جوانان در مکان ‌هایی مانند کالیفرنیا و نیویورک نمی‌توانند راهی ...
به نظر شما کدام دانشگاه سال 1402 در استان کهگیلویه و بویراحمد عملکردی بهتری داشته است؟
دانشگاه یاسوج
دانشگاه علوم پزشکی
دانشگاه آزاد اسلامی
دانشگاه پیام‌نور
دانشگاه علمی کاربردی
دانشگاه فنی و حرفه‌ای
هیچ کدام
1